Aktualności
Alternarioza oraz rdza pora w obecnym sezonie wegetacyjnym występują w dużym nasileniu na wielu plantacjach, bowiem ich pierwsze objawy w wielu przypadkach zostały zlekceważone. Taka sytuacja powtarza się coraz częściej z powodu intensywnej uprawy, braku zmianowania (wieloletnia uprawa w monokulturze), a także przy uprawie odmian wczesnych pora.
Por silnie porażony przez rdze nie jest handlowym towarem na rynek warzyw świeżych
Ogromny wpływ na rozwój obydwu chorób ma również źle przeprowadzone zwalczanie chemiczne bądź jego brak, który może powodować znaczną stratę plonu. Porażone liście pora zarówno alternariozą jak i rdzą tracą jakość handlową co w przypadku tego warzywa jest bardzo istotną cechą. Interwencyjna ochronę chemiczną należy rozpocząć jeszcze przed pojawieniem się pierwszych oznak chorób na plantacji. W tym celu należy systematycznie sprawdzać komunikaty warzywnicze, a także prognozę pogody na kilka kolejnych dni. Warto pamiętać, że rozwojowi chorób sprzyja umiarkowana bądź wysoka temperatura oraz wysoka wilgotność powietrza. Niestety na chwilę obecną jest już za późno na podjęcie jakichkolwiek działań, gdyż choroby występujące na plantacjach są w ostatnim stadium rozwojowym. Warto jednak wyciągnąć wnioski z aktualnej sytuacji i rzetelnie przygotować się do kolejnego sezonu wegetacyjnego.
Alternarioza pora (Alternaria porri) jest chorobą występującą na liściach najczęściej wtórnie, co oznacza, że tkanki zostały już wcześniej porażone przez inny patogen. Rozwojowi grzyba sprzyja ciepła i wilgotna pogoda oraz temperatura od 6 do 320C, gdzie za optimum przyjmuje się 21-230C. Zwykle pierwsze objawy pojawiają się w połowie lata. Epidemiczne rozprzestrzenianie się patogenu następuje w dni wietrzne, podczas opadów oraz w trakcie nawadniania. W początkowej fazie rozwojowej na liściach pora pojawiają się białe, eliptyczne plamy, których środki z czasem robią się brązowofioletowe stopniowo przechodzące w brunatnoczarne, pokryte aksamitnym nalotem grzybni i trzonków konidialnych. Choroba ta przyspiesza zamieranie liści oraz powoduje ich pękanie wzdłuż nerwu głównego, co może przyczynić się do infekcji bakteryjnej. Zwalczanie tej choroby najczęściej wykonuje się w połączeniu z zabiegami przeciwko rdzy pora.
Objawy alternariozy na porze
Rdza pora (Puccinia porri) to choroba rozwijająca się w warunkach wysokiej wilgotności oraz umiarkowanej temperatury, proces infekcji przebiega dynamicznie w zaledwie kilka godzin. Zarodniki mogą kiełkować w temperaturze od 5 do 250C, jednak najszybszy rozwój choroby następuje przy 12-210C. Pierwsze objawy pojawiają się już w maju, a także czerwcu w postaci małych żółtych plamek wypełnionych zarodnikami, które rozsiewają się na kolejne liście. Po kilku tygodniach rozwijają się rdzawobrunatne skupiska zarodników letnich, natomiast pod koniec okresu wegetacji pojawiają się zarodniki przetrwalnikowe w postaci czarnych plamek. Silnie porażone liście żółkną i zamierają. Zwalczanie rdzy pora nie jest łatwe, a do głównych metod należy zaliczyć palenie resztek pożniwnych tak aby zarodniki nie mogły przetrwać zimy i być źródłem infekcji pierwotnej na wiosnę. Warto również wykonać głęboką orkę jesienną oraz starannie zaplanować zmianowanie na kolejne sezony wegetacyjne.
Objawy rdzy na liściu pora
Zwalczanie alternariozy oraz rdzy pora
Do walki z obydwoma chorobami według najnowszego programu ochrony roślin można wykorzystać środki głównie na bazie substancji aktywnej z grupy strobiluryn bądź jej połączenia z difenkonazolem lub boskalidem. Do pestycydów zapobiegawczych przeciwko rdzy oraz alternariozie zaliczamy Amistar 250 SC, zalecany w dawce 0,8 l/ha. Gdy jednak na liściach pojawią się pierwsze objawy jednej z opisywanych chorób należy zastosować preparaty o działaniu interwencyjnym, np. Scorpion 325 SC (1 l/ha) lub Signum 33 WG (1,5 kg/ha). Należy jednak pamiętać, że wszystkie z powyżej wymienionych środków sa z tej samej grupy chemicznej, dlatego warto pomiędzy zabiegami wymienionymi preparatami zastosować środek z inną substancją czynną np. Luna Experience 400 SC. Jest to niedawno zarejestrowany do tego celu preparat o działaniu zapobiegawczym oraz interwencyjnym zawierającym w swoim składzie fluopyram oraz tebukonazol. Dawka preparatu wynosi 0,9 l/ha; w sezonie można wykonać nim 2 zabiegi. Za zachodnią granicą, czyli w Niemczech jest zarejestrowanych dodatkowo kilka innych preparatów do zwalczania rdzy pora (Bayfidan 250 EC w dawce 0,5 l/ha zawierający w swoim składzie triadimenol o działaniu zapobiegawczym oraz interwencyjnym, a także preparat interwencyjny Flint 500 WG -trifloxystrobina, w dawce 0,4 kg/ha). Do zwalczania alternariozy dodatkowo jest zarejestrowany Rovral WG w dawce 0,7 kg/ha zawierający iprodion o działaniu zapobiegawczym.
Małgorzata Srebro