Ogórki pod dużą presją śmietki kiełkówki i glebowej

Do Pracowni Entomologii Roślin Warzywnych Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach dociera coraz więcej informacji o słabych wschodach nasion na plantacjach ogórków. W niektórych przypadkach straty są szacowane na 50-80%.

Rośliny, które wzeszły miały uszkodzone liścienie i łodyżkę podliścieniową oraz zniekształcony i uszkodzony stożek wzrostu albo jego brak. Nasiona były puste, miały wyjedzone częściowo lub całkowicie bielmo oraz uszkodzone kiełki. Czasami wewnątrz kiełkujących nasion i w wyrastających kiełkach można było znaleźć białawe larwy i wygryzione przez nie korytarze. Przyczyną takich objawów jest żerowanie larw śmietek glebowych - śmietki glebowej (Delia platura) oraz śmietki kiełkówki (Delia florilega). Oba gatunki występują często jednocześnie.

Uszkodzone nasiona przez larwy śmietki

Śmietka glebowa ma długość około 5mm, odwłok szary z ciemną podłużną smużką na grzbiecie. Larwy są białawe i zwężone ku przodowi, wielkości około 7 mm, Jaja są białe, długości do 1 mm. Bobówki brązowe, około 5 mm długości. Samice składają jaja przede wszystkim w świeżo uprawioną ziemię w obornik lub rośliny z przedplonu. Larwy zaraz po wylęgnięciu żerują w rozkładającej się materii organicznej, starsze przechodzą do kiełkujących nasion kierując się ich zapachem. Przepoczwarczają się w na głębokości 1-3 cm w sąsiedztwie rośliny żywicielskiej. Rozwojowi larw śmietek sprzyjają powolne kiełkowanie nasion fasoli i chłodna pogoda. Biologia i morfologia śmietki kiełkówki jest podobna do wcześniej opisanego gatunku.

Uszkodzone przez larwy nasiona gniją

Profilaktyka i ochrona

• Nie uprawiać ogórków w sąsiedztwie długo kwitnących upraw (na przykład koniczyny) oraz nie dopuszczać do masowego kwitnienia chwastów, w uprawie oraz jej obrzeży ponieważ kwitnące rośliny są źródłem nektaru dla owadów dorosłych.


• Stosować prawidłowe zmianowanie. Nie jest wskazana uprawa ogórków na stanowiskach po roślinach wieloletnich, łąkach i pastwiskach oraz po uprawach pozostawiających dużo resztek pożniwnych.


• Na małych powierzchniach osłanianie zasiewów folią lub włókniną uniemożliwia składanie jaj przez samice w pobliżu nasion i przyspiesza wchody roślin.


• Uprawa ogórków z rozsady.

Obecnie brak jest środków do zaprawiania nasion przeciwko śmietkom.

Dr inż. Maria Rogowska

Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach