Pożywka - dobrze zmieszaj nawozy, bo rośliny są wrażliwe

Prawidłowo zbilansowana pożywka do uprawy warzyw pod osłonami powinna zawierać wszystkie niezbędne dla roślin składniki pokarmowe: makro- i mikroelementy. By mieć świadomość jak są one ważne dla wzrostu i plonowania roślin należy poznać objawy ich niedoborów występujące na roślinach, skutkujące pogorszeniem ilości i jakości uzyskiwanych plonów.

Przygotowanie pożywki nie polega tylko na rozpuszczeniu worka lub dwóch nawozów w zbiorniku - powinno uwzględniać skład chemiczny wody, a nade wszystko wymagania roślin. Niektóre wody, szczególnie w rejonach o silnie rozwiniętym ogrodnictwie szklarniowym - na skutek stosowania otwartych układów nawożenia, w których nadmiar pożywki - tzw. przelew usuwany jest wprost do gleby - w coraz mniejszym stopniu nadają się do przygotowywania poprawnych pożywek - zwłaszcza opartych na nawozach wieloskładnikowych. Zanieczyszczenie samych wód np. azotem, potasem, wapniem przekracza niekiedy zawartości tych składników polecane do dokarmiania roślin. Owszem nawozy wieloskładnikowe można stosować - ich aplikacja jest łatwiejsza, gdyż wykorzystując jeden nawóz wprowadza się wiele składników do pożywki - ale staranie dobierając formułę, by nie przekroczyć stężeń polecanych, a niekiedy nawet dopuszczalnych (progu tolerancji rośliny). Znacznie łatwiejsze jest zbilansowanie pożywek przy użyciu nawozów pojedynczych i kompleksowych. Niepoprawne dobranie nawozów do konkretnej wody i uprawy skutkować może wystąpieniem na roślinach objawów deficytów. Na skutek złego zbilansowania składników pokarmowych dojść może do antagonizmów zachodzących między nimi i blokowania ich pobierania. Przykładowo nadmierne stężenie manganu w pożywce powodować może zablokowanie lub ograniczenie pobierania fosforu, magnezu czy też żelaza.

Niewłaściwe żywienie roślin azotem wpływać może na wystąpieniem szeregu stosunkowo charakterystycznych objawów deficytu tego składnika: zahamowania wzrostu roślin, obfitego ich kwitnienia - np. u pomidora przy jednoczesnym bardzo słabym wiązaniu owoców na kolejnych gronach. Równocześnie przyspieszone zostaje dojrzewanie już zawiązanych owoców. Liście - początkowo dolne, gdy niewłaściwe żywienie roślin trwa od stosunkowo krótkiego czasu - żółkną, a ogonki liściowe wyrastać mogą pod kątem ostrym do łodygi. Z czasem, gdy błędy żywieniowe nie są korygowane - zmiany obejmować mogą również młodsze części roślin. Niedostateczne odżywienie roślin fosforem powoduje z kolei bardzo charakterystyczną chlorozę fioletową liści, występującą na starszych częściach roślin. W sytuacji początkowego niedoboru tego składnika drobnieją liście, rośliny słabiej kwitną i zawiązują owoce; dodatkowo pojawić się może zamieranie liści, postępujące od ich wierzchołka. Z kolei niedobór potasu objawia się postępującymi nekrozami brzeżnymi - w początkowym okresie występującymi na dolnych częściach roślin - a dodatkowo nierównomiernym wybarwieniem owoców i załamywaniem się gron kwiatowych. Przy niedostatecznym odżywieniu roślin potasem, mają one tendencję do szybszego więdnięcia i utraty turgoru. Objawy niedoboru magnezu objawiają się w postaci bardzo charakterystycznej chlorozy międzyżyłkowej na liściach. Z czasem pojawić się może tendencja do zrzucania liści starszych. Obejmuje ona blaszkę liściową, a nerwy zostają zielone. Objawy niedoboru magnezu w pierwszej kolejności występują na liściach starszych, gdyż składnik ten jest przemieszczany do liści młodszych. Wapń jest składnikiem bardzo trudno translokowanym z liści do owoców. Niedobory tego składnika ukazują się na dolnych liściach w postaci żółknięcia ich obrzeży, a także zamieranie i gnicia kwiatów. Zwykle występuje też zahamowanie rozwoju wierzchołka wzrostu roślin. W skrajnym przypadku może wystąpić sucha zgnilizna wierzchołków owoców - jednak zwykle jej przyczyną są trudności z przemieszczaniem wapnia w roślinie, a nie niedostateczne odżywienie nim roślin. Niedobór wapnia objawiać się może śluzowaceniem korzeni oraz deformacjami młodych liści, które z czasem ulegać mogą haczykowatemu wygięciu.

W uprawach produkcyjnych dość rzadko spotyka się niedobory cynku, miedzi i molibdenu - a zdecydowanie częściej żelaza, manganu i boru. Niedostateczne odżywienie roślin żelazem objawia się w postaci charakterystycznej cytrynowej chlorozy części wierzchołkowych roślin, a niekiedy nawet ich wybieleniem. Występuje zahamowanie wzrostu roślin, ich słabsze kwitnienie i zawiązywanie owoców. Niedoborom tego składnika sprzyja nadmierna wilgotność, wahania temperatury oraz wysoka zawartość azotu, wapnia i manganu w podłożu. Niedobory manganu występują na roślinie na jej częściach środkowych i wierzchołkowych. Na liściach powstaje wtedy chloroza międzyżyłkowa; zaobserwować można ich marmurkowatość. Z czasem wystąpić może także brązowienie i opadanie pąków kwiatowych i zawiązków owoców. Niedostateczne odżywienie roślin borem objawia się w postaci deformacji i zamierania wierzchołka wzrostu. Pojawiać się mogą przebarwienia na owocach, a także żółknięcie i pękanie starszych liści.

Objawy deficytu składników na roślinach powodować mogą również nadmierne przenawożenie składnikami antagonistycznymi, a poza tym niekiedy warunki klimatyczne panujące w czasie uprawy roślin.