Aktualności
Ceny ziemniaków na polskim rynku nadal są niskie, a ich poziom jest dosyć mocno zróżnicowany w zależności od lokalizacji i jakości ziemniaków. Tam, gdzie podaż ziemniaków jest największa, w dużym hurcie za ziemniaki pakowane w worki płaci się jedynie 0,23 0,30 zł/kg. W innych regionach ceny są nieco wyższe i lokalnie mogą nawet przekraczać 0,40 zł/kg - informuje Wiesław Dzwonkowski, ekspert IERiGŻ.
Według ostatnich szacunków NEPG (Stowarzyszenie Producentów Ziemniaków Europy Północno Zachodniej) produkcja ziemniaków jadalnych (bez sadzeniaków i skrobiowych) w 2017 r. w krajach UE-5 (Belgia, Francja, Holandia, Niemcy i Wlk. Brytania) była rekordowa i wyniosła 28,9 mln ton, co w porównaniu z rokiem poprzednim stanowi wzrost aż o 17,7%. W Belgii i Holandii zbiory ziemniaków jadalnych wzrosły o 21 i 24%, w Niemczech i we Francji o ponad 19%, a w Wlk. Brytanii o 4%.
Jak czytamy w raporcie IERiGŻ konsekwencją tak znaczącego wzrostu zbiorów i nadwyżki podaży jest znaczący spadek cen ziemniaków w Europie Zachodniej. Ceny ziemniaków jadalnych na rynku niemieckim w końcu listopada wynosiły ok. 110 EUR/t, wobec 180 EUR/t w roku ubiegłym i 190 EUR/t w analogicznym okresie 2015 r. Ceny ziemniaków z przeznaczeniem na frytki i chipsy, w zależności od regionu, wynosiły 30-40 EUR/t, wobec 170-200 EUR/t w końcu listopada ubiegłego roku i 110-130 EUR/t dwa lata wcześniej.
- Podstawowym problemem producentów oferujących ziemniaki do przetwórstwa spożywczego na wolnym rynku jest bardzo niski popyt, gdyż firmy produkujące frytki i chipsy mają zapewnioną wystarczającą podaż od dostawców objętych umowami kontraktacyjnymi i ta sytuacja nie zmieni się w ciągu najbliższych miesięcy. We Francji ziemniaki jadalne najbardziej popularnych, tańszych odmian, w zależności od wielkości bulw i wielkości opakowania, w końcu listopada kosztowały od 105 do 200 EUR/t i podobnie jak przed miesiącem były o połowę tańsze w porównaniu z analogicznym okresem 2016 r. - zapewnia Wiesław Dzwonkowski, ekspert IERiGŻ.
Ziemniaki typu premium (odmiany Agata, Charlotta i Various) w opakowaniach 2,5 i 12,5 kg kosztowały od 330 do 440 EUR/t, tj. o 40-43% mniej niż w roku poprzednim. Ceny ziemniaków do przetwórstwa w obrocie wolnorynkowym, w zależności od odmiany, wahały się w przedziale 25-35 EUR/t, wobec 250 EUR/t w roku poprzednim i 110-120 EUR/t w 2015 r. Ceny ziemniaków do przetwórstwa spożywczego w obrocie wolnorynkowym w Belgii na przełomie listopada i grudnia spadły do zaledwie 25 EUR/t, a na rynku jest zawierane niewiele transakcji, gdyż podobnie jak w Niemczech, dostawy dla przemysłu ziemniaczanego są realizowane w ramach wcześniej zawartych kontraktów. Ceny ziemniaków do przetwórstwa w Holandii wynoszą 30-50 EUR/t, z przeznaczeniem na eksport 45 EUR/t, a ziemniaków odpadowych na pasze zaledwie 5-12,5 EUR/t. Spożycie ziemniaków w Polsce charakteryzuje się długookresową tendencją spadkową, niezależnie od poziomu cen na rynku.
W sezonie 2016/17, mimo znaczącego spadku cen, dobrej jakości i potanienia ziemniaków względem ich podstawowych substytutów, tj. przetworów ziemniaczanych i artykułów zbożowych, bilansowe spożycie ziemniaków nieprzetworzonych zmniejszyło się do 77,5 kg w przeliczeniu na 1 mieszkańca, tj. o 4,5 kg (o 5,5%) w porównaniu z sezonem 2015/16. Spadkowej tendencji spożycia ziemniaków świeżych towarzyszy systematyczny wzrost konsumpcji przetworów ziemniaczanych, pod wpływem rosnącej siły nabywczej ludności, utrwalania się nowych wzorców żywieniowych oraz szerokiej oferty przetworów krajowych i importowanych. W sezonie 2016/17 bilansowa konsumpcja przetworów (w ekwiwalencie ziemniaków) wyniosła prawie 20 kg/mieszkańca, a udział przetworów w ogólnym spożyciu ziemniaków przekroczył 20%, ale wciąż był o połowę mniejszy niż w krajach zachodnich, gdzie sięga 40%. Całkowite krajowe spożycie ziemniaków (świeżych i przetworzonych) w sezonie 2016/17 wyniosło 97 kg/mieszkańca i było o 3 kg mniejsze niż w sezonie poprzednim, a w odniesieniu do okresu sprzed dziesięciu lat (sezon 2006/07) spadek ten wyniósł 24 kg/mieszkańca, tj. o 20%.
Jak wynika z raportu IERiGŻ w sezonie 2017/18 bilansowe spożycie ziemniaków nieprzetworzonych przypuszczalnie ponownie się obniży do ok. 96 kg/mieszkańca, co oznacza że na cele konsumpcyjne przeznaczy się ok. 3,7 mln ton ziemniaków, w tym 2,9 mln. ton w formie nieprzetworzonej, a 0,8 mln ton będą stanowić przetwory ziemniaczane (w ekwiwalencie ziemniaków). Systematycznym wzrostem charakteryzuje się natomiast przemysłowy przerób ziemniaków, który w sezonie 2016/17 wyniósł 2530 tys. ton i był o ok. 450 tys. ton większy niż w sezonie poprzednim, a w porównaniu z okresem sprzed 10 lat (sezon 2006/07) był to wzrost o 1100 tys. ton (o 79%). W minionym sezonie najwięcej ziemniaków przerobiono na frytki i chipsy (ok. 1250 tys. ton) oraz na skrobię (ok. 1050 tys. ton). Przerób na susze wyniósł ok. 185 tys. ton, a na spirytus zaledwie 44 tys. ton. Rosnące przetwórstwo ziemniaków na frytki i chipsy jest uwarunkowane wzrostem ich konsumpcji krajowej, ale przed wszystkim dynamicznie rosnącym eksportem tych produktów. W ostatnim sezonie na rynki zagraniczne sprzedano ponad 183 tys. ton frytek i prawie 43 tys. ton chipsów o łącznej wartości 219 mln EUR. Również bardzo znaczący jest eksport skrobi ziemniaczanej, który w sezonie 2016/17 wyniósł ponad 138 tys. ton, co stanowiło prawie 70% jej produkcji krajowej.
Jak informują eksperci IERiGŻ ceny ziemniaków na polskim rynku nadal są niskie, a ich poziom jest dosyć mocno zróżnicowany w zależności od lokalizacji i jakości ziemniaków. Tam, gdzie podaż ziemniaków jest największa, w dużym hurcie za ziemniaki pakowane w worki płaci się zaledwie 0,23 0,30 zł/kg. W innych regionach ceny są nieco wyższe i lokalnie mogą nawet przekraczać 0,40 zł/kg. Średni poziom cen na rynkach hurtowych ziemniaków w ostatnim tygodniu listopada był nieznacznie wyższy niż przed miesiącem i wyniósł 0,56 zł/kg, wobec 0,50 zł/kg w analogicznym okresie 2016 r. Krajowe ziemniaki w Broniszach osiągały cenę 0,40-0,55 zł/kg, w Poznaniu 0,47-0,67 zł/ kg, w Lublinie 0,60 zł/kg, w Rzeszowie 0,60-0,80 zł/kg, we Wrocławiu 0,50 zł/kg i w Łodzi 0,33-0,67 zł/kg.
eksperci IERiGŻ