Ochrona
Wielu producentów warzyw kapustnych na początku sezonu zadaje sobie pytanie "Jak będzie w tym roku ze śmietką, jak i kiedy z nią walczyć?" Nie ma na to gotowej recepty. Najlepsza metoda to ta, która łączy w sobie kombinacje kilku czynników.
Śmietka kapuściana (Delia radicum) od około 3. ostatnich sezonów stała się jednym z najbardziej uciążliwych szkodników warzyw kapustnych. Szkodnik ten, to muchówka długości 5-7 mm, podobna do wielu latających "much", dlatego też trudno odróżnić ją od innych, tzw. popularnych "much". Formą szkodliwą tej śmietki są białe, kremowe larwy, które żerują na korzeniach, szyjce korzeniowej a także na nadziemnych częściach roślin, np. na różach brokułu. Przy silnych porażeniach (od 4-5 larw na roślinie), zwłaszcza młodych roślin, może dochodzi do ich całkowitego uszkodzenia i prowadzić do zmniejszenia zagęszczenia na jednostce powierzchni.
Aż 3 pokolenia
W warunkach Polski śmietka kapuściana daje do trzech pokoleń:
- Pierwsze w zależności od warunków pogodowych obserwuje się od początku/połowy kwietnia do maja; atakuje pierwsze nasadzenia kapustnych w polu.
- Drugie występuje na przełomie czerwca-lipca.
- Trzecie pojawia się na początku-połowie sierpnia - nawet do września - w zależności od warunków pogodowych.
Jak widać śmietka atakować może roślinę w każdej fazie
Warto pamiętać, że pierwsze pokolenie żeruje głównie na korzeniach i szyjce korzeniowej, drugie i zwłaszcza trzecie - atakuje również nadziemne części roślin - róże brokułu oraz główki kapusty pekińskiej. Wielu producentów warzyw kapustnych na początku sezonu zadaje sobie pytanie "Jak będzie w tym roku ze śmietką, jak i kiedy z nią walczyć?". Nie ma na to gotowej recepty. Najlepsza metoda to ta, która łączy w sobie kombinacje kilku czynników, m.in.:
- płodozmian - unikać uprawy roślin kapustowatych po sobie, nie tylko z powodu śmietki, ale również chorób, np. kiły;
- unikać sąsiedztwa, bliskości upraw rzepaku. Od zeszłego sezonu wycofane zostały zaprawy insektycydowe do zaprawiania nasion rzepaku, dlatego też uprawa ta zaczęła stanowić silny rezerwuar śmietki kapuścianej;
- przestrzegać odpowiedniej agrotechniki:
-dobre rozdrobnienie i przyoranie resztek po warzywach kapustnych, uwaga na chwasty z rodziny kapustowatych,
-podredlanie-obsypywanie roślin stymulujące rozwój nowych korzeni ponad szyjką korzeniową,
-zbilansowanie nawożenie mineralne (wysokie dawki azotu wydelikacają roślinę, natomiast zaleca się odpowiednie zaopatrzenie w fosfor i potas, stosowanie biostymulatorów poprawiających rozwój systemu korzeniowego),
-korzystne jest okrywanie plantacji włókniną lub siatką zabezpieczającą. - monitoring nalotów - żółte pułapki zapachowe - jako podstawowy element sygnalizacji nalotów;
- ochrona chemiczna z zastosowanie insektycydów, m.in.: Karate Zeon 050 CS, Dursban Delta 200 CS, Mospilan 20 SP, Proteus 110 OD, Stonkat 20 SP.
Monitoring
Pułapka zapachowa, jest aktualnie jedynym "narzędziem" pokazującym ilości odłowionych much, a dzięki temu można trafnie określić termin zabiegu. Warto pamiętać, że progiem zagrożenia są odłowione 2 samice śmietki w ciągu kolejnych dwóch dni. Jeśli próg ten zostanie przekroczony, to od tego momentu po 3 dniach (w temperaturze powietrza ok. 15-20°C), lub po 4-5 dniach (w temperaturze powietrza poniżej 15°C) należy wykonać zabieg jednym z zalecanych preparatów. Opryskiwanie zaleca się powtarzać 3-4-krotnie, w zależności od panujących warunków pogodowych i intensywności nalotów. Ciekawą informacją jest to, iż do pułapki odławiają się tylko ciężarne samice.
Ustawiona pułapka na polu oraz pułapka z odłowionymi samicami muchy śmietki kapuścianej
Ograniczają szkodliwość śmietki
Z "niekonwencjonalnych" (a dozwolonych) produktów, stosowanych w uprawie warzyw kapustnych na inne patogeny, a charakteryzujące się dodatkowym działaniem na śmietkę kapuścianą można wymienić:
- Perlka - nawóz, tzw. azotniak zawierający cyjanamid wapnia - stosowany głównie pod kątem ograniczania kiły kapusty, działający gazowo - ogranicza również liczebność larw śmietki;
- insektycyd Movento 100 SC - preparat zarejestrowany w warzywach kapustnych do zwalczania m.in. mszyc i mączlika, dzięki swemu systemicznemu działaniu wpływa również na ograniczenie szkodliwości śmietki kapuścianej.
Radosław Suchorzewski
Bayer CropScience
Zdjęcia z jednej rośliny brokułu
Zdjęcia: Radosław Suchorzewski