Artykuł sponsorowany
Objawy żerowania nicieni można zaobserwować głównie na korzeniach, choć niejednokrotnie towarzyszy im osłabienie części nadziemnej rośliny. Pierwszym sygnałem do niepokoju mogą być placowo występujące zaburzenia we wzroście roślin (skarlenie), a także ich żółknięcie, więdnięcie i wypadanie.
Intensyfikacja rolnictwa, a co za tym idzie, ograniczone zmianowanie, to główna przyczyna pogłębiania się problemu związanego z nicieniami. Niewielkie rozmiary (osobniki dorosłe są długości około 0,5–2 mm), wydłużony, nitkowaty kształt oraz bezbarwny kolor ciała sprawiają, że szkodniki te są niewidoczne gołym okiem. Trudno zatem jednoznacznie określić, z czym ma się do czynienia. Nicienie potrafią szybko się rozmnażać i są na tyle groźne, że niektóre z nich wpisano na listę organizmów kwarantannowych. Niestety, ich występowanie jest powszechne na plantacjach, na których często uprawia się warzywa korzeniowe lub ziemniaki.
Objawy żerowania
Szkodliwość gospodarcza występowania nicieni polega na znaczącym spadku plonu i jego jakości. Objawy żerowania można zaobserwować głównie na korzeniach, choć niejednokrotnie towarzyszy im osłabienie części nadziemnej rośliny. Pierwszym sygnałem do niepokoju mogą być placowo występujące zaburzenia we wzroście roślin (skarlenie), a także ich żółknięcie, więdnięcie i wypadanie. Zazwyczaj sprzyjają temu susza i duże nasłonecznienie. Zaatakowane rośliny, w zależności od gatunku oraz rodzaju pasożyta, reagują w różny, specyficzny sposób. Częstą reakcją obronną jest wytwarzanie dużej ilości dodatkowych, nitkowatych korzeni – tworzenie tzw. brody. Ten symptom jest charakterystyczny np. w przypadku występowania mątwików. W uprawie ziemniaków szczególnie problematyczne są mątwik ziemniaczany i agresywny. Podlegają one obowiązkowemu zwalczaniu, ponieważ wpisano je na listę organizmów kwarantannowych. Mątwiki w ziemniaku wyrządzają znaczne szkody i mogą doprowadzić do ogromnych strat w plonie, przekraczających nawet 80%. Zawiązane bulwy są niedorozwinięte, a na korzeniach występują białe bądź żółte cysty, z których później wylęgają się młode larwy. Mątwiki występują także w warzywach korzeniowych (np. mątwik burakowy). W uprawie marchwi i pietruszki duże zagrożenie stanowi guzak północny. Objawem jego obecności jest palczaste rozwidlanie się korzeni.
Ich wzrost ulega zahamowaniu, ponadto można dostrzec kilkumilimetrowe, okrągłe narośla, z których wyrastają nitkowate korzonki. Zdeformowany plon nie nadaje się do sprzedaży. Pasożyt ten może także zasiedlać uprawę ziemniaka. Tutaj zdiagnozowanie go jest trudniejsze, ponieważ nie powoduje charakterystycznych objawów. Niestety, wpływa na obniżenie plonu. Innym przedstawicielem nicieni jest korzeniak szkodliwy – pasożyt polifagiczny, którego larwy i osobniki dorosłe podczas żerowania wydzielają enzymy powodujące powstawanie nekroz na korzeniach marchwi i innych gatunków warzyw. W późniejszym etapie korzenie mogą czernieć. Uszkodzone miejsca są podatne na porażenie przez patogeny. Taki surowiec ma obniżoną zdolność przechowalniczą.
Duże zagrożenie stanowi także niszczyk zjadliwy, atakujący pietruszkę, seler i gatunki cebulowe oraz ziemniaki. Ten polifagiczny szkodnik powoduje wżery, a w efekcie gnicie korzeni. Jest pasożytem wędrującym (przemieszcza się ku górze, do łodyg, liści i kwiatów).
Sposoby zwalczania
Najważniejszą metodą walki z nicieniami jest zmianowanie. Warto wprowadzić przerwę w uprawie warzyw i postawić na gatunki jednoliścienne. Należy też dokładnie oczyszczać maszyny, żeby nie przenieść problemu na kolejne pola. Duże znaczenie ma również wybór odmian odpornych. Bez wątpienia ważna jest diagnostyka, która pomoże rozpoznać przeciwnika. Uzupełnieniem tych działań jest stosowanie chemicznych środków. Velum Prime to nowy produkt przeznaczony do zwalczania nicieni. Substancją czynną jest fluopyram, pełniący funkcję nematocydu. Działa poprzez kompleks II, hamujący mitochondrialny łańcuch oddechowy. W efekcie następuje szybki paraliż szkodników. Preparat wykazuje działanie kontaktowe i układowe.
Velum Prime dobrze rozprowadza się w glebie i pozostaje stabilny w jej górnych warstwach. Jego obecność w strefie korzeniowej zapewnia skuteczną i długotrwałą ochronę przed nicieniami.
W ziemniakach ma rejestrację przeciwko mątwikowi ziemniaczanemu i agresywnemu. Zalecana dawka to 0,625 l/ha. Velum Prime można stosować przed sadzeniem (co najmniej 3 dni przed), opryskując całą powierzchnię pola, następnie mieszając go z glebą na głębokość 10–20 cm przy użyciu agregatów biernych lub aktywnych. Wówczas zaleca się zastosowanie większej ilości wody (200–800 l/ha).
Innym sposobem jest zabieg pasowy gleby w trakcie sadzenia, przy użyciu urządzeń wyposażonych w dysze opryskujące. Ilość cieczy roboczej w tym przypadku wynosi 150–300 l/ha.Rejestracja pozwala na stosowanie Velum Prime w uprawach małoobszarowych, takich jak marchew, pietruszka, seler, pasternak, burak ćwikłowy. Służy on do zwalczania guzaków, korzeniaka szkodliwego, cyst mątwika marchwiowego oraz nicieni glebowych z rodzaju Trichodorus spp. i Tylenchorhynchus spp. Podobnie jak w przypadku ziemniaków, dawka wynosi 0,625 l/ha. Zabieg należy wykonać co najmniej 10 dni przed siewem/sadzeniem, opryskując całe pole, po czym wymieszać preparat z glebą. Zalecana ilość wody to 200–1000 l/ha. Velum Prime dobrze rozprowadza się w glebie i pozostaje stabilny w jej górnych warstwach. Jego obecność w strefie korzeniowej zapewnia skuteczną i długotrwałą ochronę przed nicieniami.