Fosfor w rolnictwie – klucz do efektywnego rozwoju roślin

Fosfor określany jest jednym z najważniejszych składników pokarmowych wpływających na prawidłowy rozwój roślin. Jednocześnie fosfor w glebie jest dobrze dostępny tylko w określonych warunkach. Problematyka dostarczenia go w sposób efektywny jest często pojawiającym się zjawiskiem na naszych polach uprawnych. Zależy ona od wielu czynników, co w efekcie decyduje o potencjale plonotwórczym prowadzonej uprawy.

Efektywne nawożenie fosforem

Na całym świecie fosfor (P)  jest pozyskiwany ze złóż pochodzenia osadowego, a większość wydobytego fosforu jest dodawana do gleb rolniczych, aby zaspokoić krytyczne zapotrzebowanie roślin uprawnych i utrzymać ich produktywność agronomiczną. Jednak fosfor podany w formie nawozu to pierwiastek mało ruchliwy. Pozostawiony na powierzchni ziemi nie przedostanie się do odpowiednich, głębszych warstw, dlatego przede wszystkim należy pamiętać o wymieszaniu go z glebą. Niestety nadal nie gwarantuje to sukcesu jego pobierania przez rośliny. Fosfor w glebie łatwo się uwstecznia do słabo rozpuszczalnych form zarówno w środowisku kwaśnym, jak i zasadowym. Barierą może być też niedostatek opadów.
Stąd też szacuje się, że tylko maksymalnie 5% fosforu jest aktywne, natomiast 95% stanowi fosfor wymienny wraz z zapasowym, dlatego niedobór tego pierwiastka jest powszechnym problemem w rolnictwie, w tym w produkcji warzyw.

Cena nawozów fosforowych

Dzisiejsze warzywnictwo opiera się na regularnym stosowaniu nawozów fosforowych pochodzących z fosforytów, które są nieodnawialnym zasobem. Jakie mogą być, a nawet już są tego konsekwencje?
Przewidywany przyszły niedobór tego surowca powoduje wzrost cen nawozów i wyłania się jako kluczowy problem, który w najbliższej przyszłości może mieć wpływ na światowe bezpieczeństwo żywnościowe. Wymaga to efektywnego zarządzania dostępnymi zasobami poprzez projektowanie bardziej racjonalnych programów nawożenia fosforem, a także wzbogacanie ryzosfery w mikroorganizmy zdolne do poprawy odżywiania roślin uprawnych fosforem. Podawanie produktów biologicznych uzupełnia naturalną florę bakteryjną gleby, co przyczynia się do efektywnego zarządzania zasobami fosforu w glebie i optymalizuje jego dostępność dla roślin. Właśnie taką rolę odgrywają mikroorganizmy zawarte w produkcie mikrobiologicznym Bakto ProFOS, którego skuteczność została potwierdzona badaniami, a pozytywny wpływ na ograniczenie kosztów, jakie trzeba ponieść na żywienie tym makroskładnikiem, potwierdziły już tysiące polskich rolników.

Zapotrzebowanie warzyw na fosfor w glebie

Analizując optymalne dla warzyw polowych zawartości fosforu w glebie, można wyciągnąć wniosek, że poszczególne gatunki odznaczają się różną zdolnością przyswajania fosforu z gleby.
Warto pamiętać, że dobrze radzą sobie z tym zadaniem bobowate oraz niektóre korzeniowe – marchew, pietruszka, skorzonera. Zakres zawartości fosforu w glebie dla tych gatunków powinien wynosić 40-60 mg P/dm3. Nieco gorzej od wcześniej wymienionej grupy poradzą sobie: burak ćwikłowy, kapusta głowiasta biała, kapusta głowiasta czerwona, kapusta włoska, sałata, szpinak czy ziemniak wczesny, dlatego zakres zawartości fosforu w glebie dla uprawy tych gatunków powinien wynosić trochę więcej, 50-70 mg P/dm3. Natomiast produkując cebulę, brokuły, kalafiory, ogórki, pomidory, pory, selera czy rabarbar należy zawartości fosforu w glebie zapewnić na poziomie 60-80 mg P/dm3.
Ponadto planując zapotrzebowanie na fosfor dla gospodarstwa, należy wziąć pod uwagę także przewidywany plon danego warzywa. Dlaczego? Ponieważ zbyt mała ilość fosforu ograniczy plonowanie i nie pozwoli osiągnąć założeń, a zbyt duża – niepotrzebnie narazi gospodarstwo na koszty. W tym kontekście ilość podanego fosforu w glebie powinna odpowiadać pobraniu tego składnika na wytworzenie plonu całkowitego (świeżej masy). Przykładowo średnia ilość fosforu pobranego na 100 t/ha plonu buraka ćwikłowego wyniesie 46 kg P/ha. Z masą 80 t/ha sałaty kruchej pobrane zostanie średnio 20 kg P/ha, a ze 120 t/ha ogórka 48 kg P/ha.

Objawy niedoboru fosforu w warzywach

Pierwiastek ten w większym stopniu decyduje o rozwoju części generatywnych niż wegetatywnych roślin. Zbyt mała zawartość fosforu w glebie powoduje obniżenie zdolności kiełkowania nasion, słaby rozwój systemu korzeniowego i zahamowanie wzrostu rośliny. Warzywa niedożywione fosforem mają nowe pędy cienkie, słabo rozgałęzione, a liście sztywne o małej powierzchni. Dodatkowo kwitnienie roślin niedożywionych fosforem jest bardzo słabe. Wszystko to prowadzi do strat w plonowaniu.

Bakto ProFOS – efektywne nawożenie fosforem

Badania naukowe potwierdzają, że zasadniczą rolę w mobilizacji nieorganicznego i organicznego fosforu w glebie i ryzosferze odgrywają mikroorganizmy. To właśnie bakterie fosforowe mają zdolność przekształcania fosforu niedostępnego do form przyswajalnych przez rośliny.

Właściwościami takimi wyróżnia się Bakto ProFOS, za co został uznany m.in. innowacyjnym produktem roku 2023. Produkt zawiera endospory bakterii glebowych Bacillus w koncentracji ≥1 000 000 000 jtk/ml, a jego stosowanie rekomenduje prof. dr hab. Witold Grzebisz z Katedry Chemii Rolnej i Biogeochemii Środowiska Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Jest to sprawdzone w licznych doświadczeniach uniwersyteckich rozwiązanie mikrobiologiczne, które skutecznie przekształca sole fosforanowe w ortofosforany, czyli fosfor najlepiej przyswajalny przez rośliny.

Jak działa produkt mikrobiologiczny Bakto ProFOS?

Bakterie fosforowe z produktu Bakto ProFOS, po wprowadzeniu do gleby, przekształcają niedostępne formy fosforu zapasowego, takie jak fosforany wapnia, żelaza czy glinu, do dostępnej dla roślin formy H2PO4. Dzięki temu rośliny mogą efektywniej pobierać ten ważny pierwiastek.
Fosfor w glebie jest niezbędny dla wszystkich form życia ze względu na swoje funkcje metaboliczne i fizjologiczne. Jest składnikiem kwasów nukleinowych. Bierze udział w przekazywaniu informacji genetycznej (RNA i DNA). Tworzy wysokoenergetyczne wiązania chemiczne (ATP) niezbędne w procesie fotosyntezy i oddychania. Wiązanie azotu w produkcji roślinach strączkowych, jakość plonów i odporność na choroby roślin to powiązane cechy z żywieniem fosforem.
To tylko nieliczne przykłady, które pokazują, jak dużo funkcji ma fosfor w glebie, jak ważne jest zadbanie o to, aby rośliny warzywne miały dostęp do tego składnika. Doświadczenie ścisłe, przeprowadzone w 2022 roku na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu wykazało, że aplikacja Bakto ProFOS, spowodowała wzrost przyswajalnego fosforu, aż o 4,42 P2O5 mg/100 g  gleby, co w przeliczeniu na powierzchnię 1 hektara warstwy ornej, wynosi średnio ok. 132 kg dodatkowego fosforu.
Biostymulator dla roślin Bakto ProFOS jest jednak rozwiązaniem nie tylko w kwestii fosforu. W analizowanych próbkach gleb wzrosły także poziomy dostępnego potasu, wapnia odżywczego i azotu, wzbogacając warstwę orną 1 hektara średnio o ok. 106 kg potasu, 190 kg wapnia i 9 kg azotu. Dodatkowo uwolniony wapń wraz z potasem pełnią dodatkową sztandarową funkcję w budowaniu masy plonu wraz z jego jakością.

Bakto ProFOS umożliwia przekształcenie fosforu zapasowego (niedostępnego) do formy przyswajalnej dla uprawnych roślin. To idealne rozwiązanie dla zrównoważonego rolnictwa. Dawka tylko 1 l/ha.

Jak stosować biostymulator roślin Bakto ProFOS?

Zaleca się 1 litr produktu  Bakto ProFOS rozcieńczyć w 150–200 litrach wody na powierzchnię 1 hektara. Można go stosować łącznie z innymi produktami zawierającymi bakterie z rodzaju Bacillus, kwasami humusowymi, nawozami nalistnymi oraz azotowymi, a także ze środkami ochrony roślin. Zabieg można wykonać przed orką lub innymi zabiegami agrotechnicznymi. Biostymulator dla roślin Bakto ProFOS jest zalecany do stosowania w różnych rodzajach upraw, włączając w to: warzywa (w tym ziemniaki), zboża, rzepak, kukurydzę, buraki cukrowe, rośliny bobowate, trwałe użytki zielone oraz uprawy sadownicze. Dostępne są różne opakowania, 1 l, 5 l oraz 20 l. Wiele ciekawych informacji o Bakto ProFOS jest podanych na stronie internetowej https://chemirol.com.pl/pl_PL/product/bakto-profos.

Zalety stosowania Bakto ProFOS: wzmacnia aktywność biologiczną gleby, uruchamia niedostępne wcześniej zasoby fosforu w glebie, poprawia odżywienie roślin fosforem, efektywnie wspiera prawidłowy rozwój roślin, wspomaga ukorzenienie roślin, zwiększa dostępność wapnia odżywczego zwiększa pobieranie azotu, można go stosować do upraw ekologicznych.