WIEDZA KLUCZOWA W PRODUKCJI PAPRYKI. MIKROSKŁADNIKI DLA PAPRYKI

Dr Piotr Chorura z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu od wielu lat zajmuje się tematyką żywienia roślin warzywnych. Podczas szkolenia „Przystanek papryka” doktor był gościem specjalnym spotkania. Ekspert skoncentrował się na aspekcie odżywienia roślin mikroelementami. Warto pamiętać, że kluczowymi dla tego gatunku są m.in.: żelazo, miedź, cynk, mangan, bor oraz molibden. A dlaczego kluczowymi? O tym, że dany składnik jest niezbędny dla rośliny/papryki decyduje fakt, że bez niego nie przechodzi ona cyklu życiowego. Nie może być zastąpiony przez inny pierwiastek. Jego działanie jest specyficzne, np. spełnia określone funkcje, bierze udział w procesach fizjologicznych.

Nim jednak zostały omówione zadania i przedstawione objawy niedoborów poszczególnych mikroskładników wykładowca mocno podkreślał znaczenie analiz chemicznych gleby w kontrolowanym żywieniu roślin. Poprawne ustalenie dawek nawozów odkwaszających oraz dawek nawozów zawierających makro- i mikroskładniki możliwe jest tylko dzięki uzyskanym wynikom z analiz chemicznych. W Polsce dla potrzeb warzywnictwa wykonuje się analizy gleby metodą uniwersalną, której wyniki dają obraz zawartości łatwo przyswajalnych dla roślin, form składników mineralnych. Na jego podstawie iw połączeniu z liczbami granicznymi dla papryki możemy ustalić potrzeby nawozowe – mówił dr Chohura.

Żelazo. Dlaczego należy pamiętać o żelazie w żywieniu papryki? Otóż atomy żelaza pełnią zasadniczą rolę w tak ważnych procesach, jak fotosynteza i oddychanie. Składnik ten jest także niezbędnym czynnikiem syntezy chlorofilu i dlatego jego niedobór zawsze pociąga za sobą chlorozę. Najbardziej charakterystycznym objawem niedoboru jest chloroza młodych liści. Gdzie rośliny mogą być niedostatecznie odżywione w żelazo? Na pewno w tunelach foliowych, gdzie gleba ma odczyn zasadowy, który sprzyja wytrącaniu się żelaza w postaci wodorotlenków mało przyswajalnych dla roślin.

Cynk. Podobnie jak miedź, cynk jest silnie wiązany w kompleksie sorpcyjnym gleby. Pobieranie Zn przez paprykę zależy od pH gleby, zawartości substancji organicznej oraz zawartości fosforu. Pamiętajcie, że duża zawartość fosforu w glebie może obniżać pobieranie lub przemieszczanie cynku z korzeni do części nadziemnej. A rola tego pierwiastka jest znacząca, bo cynk, podobnie jak magnez i mangan aktywuje niektóre enzymy. Cynk bierze udział w przemianach białkowych. Fizjologowie podają, że brak cynku hamuje syntezę ważnego aminokwasu – typtofanu. Brak cynku to „choroba małych liści”. Niedożywienie tym mikroskładnikiem, to cętkowana chloroza młodych liści, karlenie, kruchość liści.

Miedź. Podczas szkolenia „Przystanek papryka” dr Piotr Chohura przekazywał, że papryka dobrze zaopatrzona w ten składnik charakteryzuje się zwiększoną odpornością na patogeny. Ponadto miedź odgrywa ważną rolę w budowaniu jakości plonu. Wpływa na kwitnienie roślin, zwiększa liczbę kwiatostanów – są one prawidłowo wykształcone i lepiej zawiązują nasiona. Proszę pamiętać, że przyswajalność nieorganicznych form miedzi zależy od odczynu gleby; odczyn zasadowy zmniejsza dostępność miedzi. Brak miedzi powoduje chlorozę młodych liści, łódeczkowate zwijanie, więdnięcie liści.

Mangan. Pierwiastek ten ma wiele funkcji. Przykładowo jest aktywatorem wielu enzymów (np. dehydrogenaz, karboksylaz) pełniących ważne funkcje w roślinie. Uczestniczy w syntezie chlorofilu czy w metabolizmie białek, cukrów i lipidów. Dlatego optymalne odżywienie papryki manganem wpłynie na wielkość plonu oraz jego jakość – zwiększenie zawartości węglowodanów, witaminy C. Objawem niedoboru manganu jest chloroza międzyżyłkowa. Na młodszych liściach mogą wystąpić punktowe plamki, które stopniowo powiększają się, a nerwy główne pozostają zielone. Szczególną uwagę na dokarmianie manganem należy zwrócić w tunelach, gdzie gleba ma wysokie pH. Ponadto zaburzenia w pobieraniu i transporcie manganu w roślinie występują przy dużej zawartości w glebie magnezu, żelaza i cynku, ze względu na antagonizm jonowy. Więc w tym przypadku także należy się wykazać większą czujnością po analizie wyników gleby.

Molibden. Warto pamiętać, że pobieranie molibdenu przez rośliny wzrasta ze wzrostem pH gleby lub podłoża. Ponadto na dostępność molibdenu dla papryki wpływa także zawartość kationów Ca, Mg i K w roztworze glebowym oraz interakcje Mo:S, Mo: P i Mo: N. Duża zawartość fosforanów zwiększa pobieranie Mo, natomiast zmniejsza duża zawartość siarczanów, a te są dość często stosowane w nawożeniu papryki. Rola molibdenu w roślinie jest wielopłaszczyznowa. Molibden bierze udział w procesach oksydo-redukcyjnych, głównie związanych z metabolizmem azotowym. Uwaga, molibden jest niezbędny do produkcji i żywotności pyłku. Stymuluje wzrost skiełkowanych nasion i początkowy wzrost roślin. Niedobór molibdenu objawia się chlorozą występującą na całej powierzchni między żyłkami młodych liści. Jest to właściwie niedobór azotu z powodu braku molibdenu.

Bor. Pierwiastek ten występuje w glebie jako anion. Ulega w glebie sorpcji, lecz w inny sposób niż anion fosforanowi i molibdenowy. Z powodu tej różnicy, zasadowy odczyn gleby zmniejsza, uwaga zmniejsza, dostępność boru, a nie zwiększa jak w przypadku fosforu i molibdenu. W rezultacie nadmierne wapnowanie gleby w tunelu,gdzie będą nasadzenia papryki, obniża dostępność boru i może powodować objawy chorobowe. Objawy niedoboru boru zaczynają się od zahamowania wzrostu i obumierania stożków wzrostu, zarówno pędów, jak i korzeni. Często występuje nierównomierny wzrost poszczególnych tkanek, co jest przyczyną kędzierzawienia liści czy pękania owoców. Liście są kruche i łamliwe. Brak boru hamuje kiełkowanie pyłku. Bor wypływa na pobieranie innych składników odżywczych, zwłaszcza zwiększa pobieranie wapnia, który jest bardzo ważny dla papryki – jego brak to duży problem objawiający się suchą zgnilizną wierzchołków owoców.