Ze śmietką kapuścianą trzeba walczyć na wszelkie sposoby

Śmietka kapuściana to szara muchówka pokryta czarnymi szczecinkami. Larwa jest brudnobiała, beznoga, długości do 7 mm. Jajo białe, długości do 1,2 mm. Bobówka dochodzi do 6 mm i jest koloru brunatnego. Śmietka zimuje w stadium bobówki w glebie. Wylotu much pierwszego pokolenia ma miejsce na początku kwietnia. Po uzupełnieniu braków pokarmowych i kopulacji, zwykle ma to miejsce w drugiej połowie kwietnia, samice składają jaja na szyjce korzeniowej i pod grudki gleby blisko rośliny. Warto wiedzieć, że jedna mucha może złożyć do 120 jaj, a wylęg larw następuje na przełomie kwietnia i maja. Dorosłe muchówki drugiego pokolenia pojawiają się pod koniec czerwca, a larwy w lipcu. Muchówki trzeciego pokolenia w sierpniu, a larwy żerują we wrześniu i październiku.

Szkodliwość

Larwy pierwszego pokolenia żerują przede wszystkim na częściach podziemnych roślin (korzenie i zgrubienia rzodkiewki, korzenie chrzanu) oraz części spichrzowej kalarepy. Uszkodzone rośliny są pozbawione bocznych korzeni, a na korzeniu palowym widoczne są płytkie korytarze. Uszkodzone rośliny słabo rosną, więdną, żółkną, można je łatwo wyciągnąć z ziemi. Silnie porażone rośliny zamierają.
Zgrubienie rzodkiewki miejscu żerowania ciemnieje, gnije z powodu infekcji powodowanej przez różne czynniki chorobotwórcze (bakterie, grzyby). Larwy śmietki wgryzają się do wnętrza zgrubień rzodkiewki i tam żerują. Uszkodzone zgrubienia rzodkiewki są zniekształcone i nie nadają się do handlu oraz konsumpcji. To pokolenie wyrządza duże szkody w chrzanie - larwy uszkadzają główki korzeni, z których później nie wyrastają już liście. Drugie i trzecie pokolenie oprócz korzeni, uszkadza także części nadziemne roślin. Larwy żerują w grubszych nerwach liści, główkach kapusty głowiastej i kapusty pekińskiej, u nasady rozgałęziających się róż i różach brokułu oraz kalafiora, w główkach kapusty brukselskiej oraz rzodkiewce i rzodkwi uprawianej na zbiór jesienny. Żerujące larwy można jeszcze znaleźć w roślinach w październiku.

Profilaktyka i zwalczanie

• Głęboka orka wykonana po zbiorze roślin zmniejsza liczbę zimujących bobówek.


• Przy zakładaniu plantacji należy pamiętać o tym, aby unikać stanowisk w bezpośrednim sąsiedztwie długo kwitnących upraw takich jak między innymi: wieloletnie bobowate (motylkowe), rzepak, plantacje nasienne i niszczyć chwasty przed kwitnieniem.


• Wczesny termin siewu lub sadzenia (chrzan sadzony we wcześniejszym terminie - od 20 marca do 10 kwietnia - w okresie lotu śmietki ma już wykształcone liście).


• Zwalczanie chwastów - kwitnące rośliny są źródłem nektaru dla muchówek.


• Chemiczna ochrona - zabiegi opryskiwania należy wykonać na podstawie sygnalizacji.

Sygnalizacja

I. Odławianie śmietki kapuścianej przy pomocy pułapki zapachowej (producent MEDCHEM) odławiane są wyłącznie zapłodnione samice
1. Na plantacjach wczesnych odmian warzyw z rodziny kapustowatych odławianie prowadzi się od połowy pierwszej dekady kwietnia do połowy maja (4 tygodnie)
2. Na plantacjach późnych odmian warzyw z rodziny kapustowatych - od połowy lipca do połowy września (7-8 tygodni).
3. Próg zagrożenia to odłowienie 2 samic śmietki kapuścianej dziennie w okresie 2 kolejnych dni.
4. Zabieg opryskiwania należy wykonać w okresie składania jaj i wylęgania się larw - 2-5 dni po odłowieniu w zależności od stanu pogody.
*na podstawie liczby złożonych jaj - zabieg opryskiwania wykonuje się po stwierdzeniu 20 jaj na 20 roślinach.
*żółte naczynia Moerick`a z wodą i niewielką ilością środka zwilżającego (np. płynu do mycia naczyń) zmniejszającego napięcie powierzchniowe wody, co ograniczy możliwość ucieczki owadów - jako żółte naczynia można wykorzystać żółte, plastikowe miseczki. Naczynia należy ustawić po jednym na każdym boku pola około 2-3 metrów od jego brzegu. Wadą tej metody jest równoczesne odławianie innych owadów przez co niezbędna jest umiejętność rozróżniania przez rolnika odłowionych gatunków.
*na podstawie obserwacji zjawisk fenologicznych - śmietka kapuściana jest obecna na plantacjach roślin kapustowatych w okresie kwitnienia lilaka pospolitego (zwanego potocznie bzem).
*internetowy system sygnalizacji. System ten jest dostępny dla rolników posiadających komputer i łącze internetowe. Dostęp do systemu znajduje się np. na stronie Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa www.piorin.gov.pl lub pod adresem bezpośrednim: www.piorin.gov.pl/sygn/start.php.

Do zwalczania śmietki kapuścianej należy stosować tylko środki zarejestrowane do ochrony określonego w etykiecie rejestracyjnej gatunku rośliny. Do opryskiwania roślin - wczesnych, średnio wczesnych i późnych odmian kapusty, kalafiora, brokułu i kapusty pekińskiej można zastosować np. Karate Zeon 050 CS, Kung-Fu 050 CS, LambadaCE Z 050 CS. Do opryskiwania roślin w polu można użyć np.: Karate Zeon 050 CS, Kung-Fu 050 CS, LambadaCE Z 050 CS lub Sumi-Alpha 050 EC.