Aktualności
W najnowszym wydaniu biuletynu „Rynek Rolny. Analizy, Tendencje, Oceny” wydawcą, którego jest Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – PIB w dziale „Rynek Ziemniaków” opracowanym przez Wiesława Dzwonkowskiego, wskazano, że ceny ziemniaków na zachodnioeuropejskich rynkach są coraz wyższe. Na początku listopada w transakcjach wolnorynkowych średnia cena bulw do przetwórstwa spożywczego wynosiła 100 EUR/t, w połowie grudnia była już dwukrotnie wyższa, a w trzeciej dekadzie lutego osiągnęła 350 EUR/t i był to najwyższy w historii jej poziom w tym okresie. Również notowania rynku kontraktów terminowych wskazują, że nadal istnieje presja na wzrost cen i możliwość dalszego ich wzrostu. Cena EEX z dostawą na kwiecień 2024 r. w końcu lutego wynosiła 385 EUR/t, a z dostawą na czerwiec była na poziomie 418 EUR/t. Na europejskim rynku brakuje sadzeniaków, co powoduje bardzo duży wzrost ich cen. Średnia cena eksportowa sadzeniaków w UE w 2023 r. wyniosła 1273 EUR/t, o 28,4% więcej niż w 2022 r. i aż o 85% powyżej poziomu cen z 2021 r. Z powodu braku wystarczających ilości surowca w Holandii maleje przetwórstwo. Według organizacji przetwórczej VAVI, przetwórstwo ziemniaków w styczniu wyniosło 321,6 tys. t i było o 10,8% mniejsze niż w styczniu 2022 roku. Jedna trzecia wykorzystanych ziemniaków pochodziła z importu wobec zaledwie 21,4% w styczniu 2023 roku. Przemysłowe zużycie ziemniaków w okresie 12miesięcy (do końca stycznia 2024 r.) wyniosło 3,93mln t i było o 1,8% mniejsze niż w analogicznym okresie roku poprzedniego. Natomiast w ciągu siedmiu miesięcy bieżącego sezonu (od lipca do końca stycznia) spadek ten wyniósł 3,9%. Produkcja przetworów ziemniaczanych (w tym frytek) w okresie siedmiu miesięcy w Holandii była o 2,1% mniejsza w porównaniu z analogicznym okresem poprzedniego sezonu i wyniosła 1,01 mln ton. Główna cena referencyjna PotatoNL osiągnęła średnio 350 EUR/t (w zakresie wahań 320–380 EUR/t) i był to najwyższy jej poziom w tej części sezonu. Ze względu na ograniczoną podaż eksport holenderskich sadzeniaków w okresie siedmiu miesięcy bieżącego sezonu (do końca stycznia) wyniósł 371 tys. t, o 20% mniej niż w analogicznym okresie sezonu 2022/23. Eksport do krajów UE wzrósł o 4%, natomiast nastąpił spadek sprzedaży na rynki afrykańskie i azjatyckie. W Belgii natomiast, mimo dużych strat w zbiorach, przetwórstwo ziemniaków jest bardzo wysokie (najwyższe od sezonu 1999/2000) i w okresie od lipca do końca stycznia wyniosło 1,64 mln t, o 29,0% więcej niż w analogicznym okresie poprzedniego sezonu. Nadal w tym kraju pozostają wysokie zapasy ziemniaków (największe od 2018 r.), które na koniec stycznia wynosiły 2,56 mln t i były o 5% większe niż w roku poprzednim. Zakontraktowane zapasy (o 6% niższe niż w ubiegłym roku) były na poziomie 1,82 mln t, co stanowiło 71,2% zapasów ogółem. Natomiast wolumen dostępnych bulw na wolnym rynku wynosił 0,74 mln ton. Oprócz belgijskich ziemniaków przetwórcy zwiększają swoje zapotrzebowanie na importowane ziemniaki, których import w ciągu pierwszych pięciu miesięcy bieżącego sezonu (w okresie od lipca 2023 r. do listopada 2023 r.) wzrósł w porównaniu z analogicznym okresem poprzedniego roku o 11% do 1,80 mln ton. Import ziemniaków z Holandii był wyższy o 27% i wyniósł 496 tys. t, przywóz z Niemiec wzrósł o 11% do 575 tys. t, a z Francji zmniejszył się o 4% do 676 tys. ton. Średnia cena ziemniaków odmian Fontane, Challengera i Bintje, według PCA/Fiwap, w końcu lutego wzrosła do 350 EUR/t. Niemieckie ziemniaki są poszukiwane w całej Europie, ze względu na niedobory w poszczególnych krajach. W grudniu eksport niemieckich ziemniaków wyniósł 186,5 tys. t, o 19,5% więcej w porównaniu z grudniem 2022 roku. W ciągu sześciu miesięcy do końca grudnia eksport wzrósł o 1,6% do 1,08mln ton. Większość eksportu dotyczy ziemniaków do przetwórstwa, gdyż średnia cena transakcyjna wysyłki wyniosła 218 EUR/t. Największym rynkiem dla niemieckich eksportowanych ziemniaków w okresie od lipca do grudnia była Holandia – 438 tys. ton. Eksport ziemniaków do Polski wyniósł 26,5 tys. t, o 41% mniej w porównaniu z 2022 rokiem. Ceny ziemniaków do przetwórstwa również i w Niemczech w ostatnim okresie bardzo silnie wzrosły i były tylko nieznacznie (o 5 EUR/t) niższe niż w Belgii i Holandii, i wynosiły 345 EUR/t. We Francji ceny ziemniaków do przetwórstwa spożywczego to również poziom ok. 350 EUR/t. Średnia cena jest o 50 EUR/t wyższa niż rok temu, kiedy padł poprzedni rekord, i o 150 EUR/t powyżej jej poziomu z 2022 roku. Ceny ziemniaków stołowych w eksporcie również wzrosły – ziemniaki luzem kategorii I o średnicy 40–70 mm osiągnęły cenę 440 EUR/t, co stanowi wzrost o 90 EUR/t w porównaniu z analogicznym okresem poprzedniego roku. Ceny ziemniaków jadalnych, mytych kategorii I, konfekcjonowanych w opakowaniach 5–10 kg, na rynku francuskim osiągają cenę 550–570 EUR/t, a odmian premium 960–1000 EUR/t o 250–300 EUR/t więcej niż w lutym 2023 roku.