Posiedzenie Rady AGRIFISH w Brukseli

Reakcja na sytuację w rolnictwie

Unijni ministrowie przeprowadzili debatę na temat działań, które należy podjąć w obecnej, kryzysowej sytuacji w rolnictwie. Delegacja austriacka przedstawiła notę na temat wyzwań, które stoją przed europejskimi przedsiębiorstwami rolnymi i leśnymi, w związku z rozporządzeniem w sprawie wylesiania. Polska dołączyła się do dokumentu.

– Popieramy postulat wydłużenia czasu na wdrożenie tego rozporządzenia. Jednocześnie uważamy, że należy wyłączyć z tych przepisów państwa członkowskie, w których obowiązują regulacje krajowe pozwalające na zrównoważone gospodarowanie lasami – powiedział minister Czesław Siekierski.

Stanowisko Polski

Minister Czesław Siekierski podziękował Komisji za szybkie opracowanie zmian rozporządzeń bazowych Wspólnej Polityki Rolnej – W pełni popieramy przedstawione uproszczenia, które są bezpośrednią odpowiedzią na kryzysową sytuację w sektorze rolnym – zaznaczył szef polskiego resortu rolnictwa.

Minister Siekierski podkreślił, że teraz ważne jest szybkie i sprawne przyjęcie wyczekiwanych przez rolników zmian – Mam nadzieję, że Komisja Europejska przedstawi kolejny pakiet zmian, ponieważ państwa członkowskie proponowały szerszą listę uproszczeń – powiedział minister rolnictwa i rozwoju wsi.

Minister Siekierski poinformował, że Polska podtrzymuje wcześniejsze postulaty, które nie zostały jeszcze uwzględnione przez KE tj.:

• wprowadzenie możliwości zgłaszania zmian, które nie mają wpływu na cele końcowe;
• skrócenie czasu na zatwierdzenie wniosku o zmianę planu strategicznego przez Komisję z 3 miesięcy do 1 miesiąca, co znacznie usprawniłoby proces wprowadzania koniecznych modyfikacji;
• odstąpienie od wprowadzania wymogu warunkowości społecznej oraz normy GAEC 2.

Minister Siekierski poparł prace nad rozwiązaniami zapewniającymi sprawiedliwy łańcuch dostaw rolno-spożywczych – Jesteśmy zobowiązani do poprawy pozycji rolników, którzy są najsłabszym ogniwem w łańcuchu żywnościowym – powiedział minister rolnictwa i rozwoju wsi.

Szef resortu rolnictwa zwrócił uwagę, że konieczne jest zapewnienie opłacalności i ciągłości produkcji rolnej. Zaznaczył, że obecnie te kwestie są zagrożone z uwagi na sytuację geopolityczną, nieuczciwe praktyki na rynkach, wysokie koszty inwestycji dostosowawczych do celów i wymogów WPR, wysokie koszty środków produkcji, niekorzystne zmiany demograficzne oraz konkurencję produktów z krajów trzecich.

Sytuacja na rynkach rolnych

Ministrowie przeprowadzili dyskusję na temat obecnej sytuacji na rynkach rolnych, w szczególności w związku z inwazją Rosji na Ukrainę.

Stanowisko Polski

Minister Siekierski poinformował, że jednym z największych problemów w Polsce są bardzo niskie ceny zbóż i ich nadmierne zapasy. Stwierdził, że KE powinna podjąć działania przed rozpoczęciem tegorocznych zbiorów.

– Proponujemy, aby nadwyżki zbóż przeznaczyć na pomoc humanitarną dla państw potrzebujących oraz wprowadzić dopłaty do transportu zboża na obszarze UE i do deficytowych regionów poza Unią – poinformował szef polskiej delegacji.

Minister zauważył, że w perspektywie długoterminowej należy zastanowić się nad przeglądem instrumentarium zarządzania kryzysowego.

– Warto rozważyć szersze wykorzystanie instrumentów finansowych. Rezerwa rolna jest ważnym elementem siatki bezpieczeństwa, ale jej kwota jest niewielka w skali całej Unii Europejskiej – podkreślił minister.

– Brak aktualizacji cen interwencyjnych sprawia, że w praktyce nie funkcjonuje interwencja publiczna, która powinna być istotnym elementem siatki bezpieczeństwa – dodał szef resortu rolnictwa.

W kwestii importu z Ukrainy minister podkreślił, że w najbliższej perspektywie konieczne jest porozumienie w sprawie przedłużenia autonomicznych środków handlowych dla Ukrainy (ATM).

– Wynik dotychczasowych rozmów w tej sprawie nie jest dla nas satysfakcjonujący, ponieważ nie uwzględnia naszych kluczowych postulatów. Mam na myśli przede wszystkim zmianę okresu referencyjnego z lat 2022-2023 na 2021-2023. To pozwoliłoby na przynajmniej częściowe złagodzenie skutków nadmiernego importu. Podobnie jak Francja, chcielibyśmy włączyć pszenicę do zakresu klauzuli automatycznej – wyjaśnił minister Siekierski.

Szef polskiej delegacji poinformował, że rozwiązania trzeba szukać w powrocie do wzajemnie korzystnych relacji handlowych, a warunki negocjować w oparciu o pogłębioną i kompleksową strefę wolnego handlu (DCFTA).

Ponadto minister Siekierski stwierdził, że towary rolne z Ukrainy powinny trafiać z powrotem na tradycyjne dla niej rynki eksportowe w krajach trzecich, szczególnie w Afryce i na Bliskim Wschodzie. Podkreślił, że potrzebna jest całościowa analiza funkcjonowania rynków rolnych, w tym skutków otwarcia na rynki zewnętrzne i wzrostu kosztów produkcji.

Przyszłość rolnictwa i Wspólnej Polityki Rolnej

Prezydencja belgijska przedstawiła informacje o zorganizowanych przez siebie wydarzeniach na temat przyszłości rolnictwa i Wspólnej Polityki Rolnej.

Stanowisko Polski

Minister rolnictwa i rozwoju wsi Czesław Siekierski podkreślił, że doświadczenia ostatnich tygodni pokazują, jak ważna jest dla rolników w całej Europie dyskusja na temat przyszłości rolnictwa i WPR. – Wynikiem tej dyskusji powinno być ponowne umieszczenie rolnictwa wśród priorytetów polityki UE – stwierdził minister Siekierski.

– Mam nadzieję, że wyniki debat pomogą szybko znaleźć rozwiązania, szczególnie w zakresie godnego wynagradzania rolników i zwiększenia komplementarności polityki rolnej i innych polityk UE, zwłaszcza handlowej – dodał szef polskiej delegacji.

Nowe techniki genomowe

Na wniosek Hiszpanii poruszony został temat nowych technik genomowych. Delegacja hiszpańska przedstawiała notę na temat zapewnienia sektorowi rolno-spożywczemu nowych strategii hodowli roślin, których celem jest wzmocnienie zrównoważonego rozwoju, odporności i opłacalności tego sektora.

Stanowisko Polski

Minister Siekierski stwierdził, że kwestia uregulowania obecności roślin NGT w Unii Europejskiej jest ważna – wymaga rzetelnej debaty i wypracowania dodatkowych rozwiązań. Podkreślił, że konieczne jest omówienie przez państwa członkowskie wątpliwości takich jak patenty, znakowanie NGT 1, czy ocena bezpieczeństwa.

Dla Polski najważniejsze jest:

• wyłączenie ze zdolności patentowej roślin, genów i cech genetycznych, które można znaleźć w naturze lub uzyskać za pomocą konwencjonalnych technik hodowlanych oraz
• zapewnienie dalszego swobodnego dostępu hodowców do materiałów hodowlanych, a rolników – do materiału ze zbioru.

– Kontynuowanie tych zasad zagwarantuje utrzymanie stabilnego rozwoju hodowli roślin oraz zapewnienie równego dostępu do materiałów hodowlanych dla małych, średnich i dużych firm – wyjaśnił minister rolnictwa i rozwoju wsi.

Spotkania na marginesie posiedzenia Rady

Na marginesie Rady AGRIFISH minister rolnictwa i rozwoju wsi Czesław Siekierski odbył spotkania bilateralne z ministrami rolnictwa Ukrainy, Węgier, Irlandii, Austrii, Szwecji i Francji.

Z inicjatywy Węgier odbyło się spotkanie ministrów ds. rolnictwa GV4 (Polski, Czech, Słowacji i Węgier), podczas którego zostały przedstawione priorytety przyszłej Prezydencji węgierskiej.