Rizoktonioza ziemniaka – objawy i zwalczanie efektywnym fungicydem Allstar

Warunki wegetacji – od posadzenia do końca maja ubiegłego roku były niezbyt korzystne dla upraw ziemniaka. Dalszy przebieg warunków pogodowych na przeważającym obszarze kraju (od połowy maja do połowy września) na ogół sprzyjał dość wysokiemu plonowaniu odmian ziemniaka. Jednak z uwagi na nierównomierny rozkład opadów, różny poziom agrotechniki i warunki glebowe, stan plantacji był różny. Plonowanie roślin ziemniaka było więc zróżnicowane regionalnie, a nawet lokalnie, podał GUS. Podkreślić należy, że niesprzyjające warunki dla rozwoju roślin na początku sezonu były w wielu rejonach przyjazne niektórym agrofagom, m.in. sprawcy rizoktoniozy. Pamiętamy niską temperaturę powietrza minionej wiosny a taki właśnie poziom, poniżej 10 °C to najwięcej szkód wyrządzanych przez rizoktoniozę.

Rhizoctonia jak silny to przeciwnik?

Zakres występowania ryzoktoniozy ziemniaka i rodzaj strat powodują, że jest uważana za chorobę o znaczeniu gospodarczym. Sprawca choroby grzyb Rhizoctonia solani poprzez różne formy chorobowe (ospowatość bulw, próchnienie podstawy łodygi, opilśń łodygową, deformacje i uszkodzenia bulw) powoduje straty nie tylko w trakcie sezonu wegetacyjnego, ale także obniża jakość i przydatność bulw do przetwórstwa.

Najgroźniejszą z form rizoktoniozy jest gnicie kiełków (fot. 1) oraz próchnienie podstawy łodygi (fot. 2), które powodują liczne, sięgające kilkudziesięciu procent, straty w obsadzie plantacji oraz opóźniają tempo wschodów i osłabiają rozwijające się rośliny (mniejsza liczba łodyg i zawiązanych bulw).

Także uszkodzenia powodowane w trakcie wegetacji obniżają jakość bulw przydatnych nie tylko do bezpośredniego spożycia, ale przede wszystkim bulw przeznaczonych do przetwórstwa (frytki, chipsy). Sięgające wgłąb na kilka milimetrów uszkodzenia wywołane korkowatością bulw (ang. dry core) – fot. 3 oraz rozległe uszkodzenia i deformacje powierzchni bulw (fot. 4) eliminują ich przydatność do mechanicznej obróbki.

Co nowego na rizoktoniozę?

Wiadomo, że liczba pędów na hektarze decyduje o późniejszym plonie bulw. Niekorzystny wpływ grzybów, sprawców rizoktoniozy czyli m.in. uszkodzenie kiełków można ograniczyć poprzez zaprawianie – zastosowanie środków ochrony chemicznej w formie zaprawiania bulw lub bezpośredniego oprysku w bruzdę. Warto pamiętać, że jest to najefektywniejszy sposób zapobiegania szkodliwości rizoktoniozy. Nowym preparatem na rynku, wyróżniającym się efektywnością na tym polu jest zaprawa Allstar. Producent podaje, że zaprawa bardzo skutecznie chroni plantacje ziemniaka przed rizoktoniozą dzięki zawartości Xemium®. Od wielu lat BASF oferuje swoim klientom szerokie portfolio fungicydów. Jak ważne i skuteczne w walce z patogenami jest blokowanie enzymu dehydrogenazy bursztynianowej, wykazał już Boskalid®, wprowadzony na rynek przez BASF w 2003 r. Aktualnie firma wdrożyła Xemium – nową silną substancję czynną należącą do grupy karboksyamidów (SDHI). Dzięki swojemu mechanizmowi działania, substancja ta wykazuje niezwykle skuteczne działanie zapobiegawcze w bardzo niskich dawkach, najniższych w całej grupie fungicydów SDHI. Warto pamiętać, że Allstar to, fungicyd w formie koncentratu w postaci stężonej zawiesiny (SC), o działaniu układowym.

Technika zaprawiania preparatem Allstar

Środek może być stosowany do ochrony wszystkich odmian ziemniaka, również wczesnych, w tym uprawianych na sadzeniaki. Allstar przeznaczony jest do stosowania w formie opryskiwania pasowego gleby w trakcie wysadzania bulw, używając zamontowanych na sadzarce urządzeń wyposażonych w dwie, lub trzy dysze opryskujące. Warto podkreślić, że zabieg zaprawiania metodą oprysku na glebę daje wiele korzyści. Podczas obredlania lub formowania redlin gleba potraktowana fungicydem tworzyły barierę dookoła bulwy, której zadaniem będzie ochrona przed sprawcą choroby. Ponadto brak bezpośredniego kontaktu bulwy ze środkiem chemicznym ogranicza ryzyko zahamowania tempa wschodów.

*Maksymalna/ zalecana dawka dla jednorazowego zastosowania: 0,8 l/ha

*Termin stosowania: środek stosować do gleby w trakcie wysadzania bulw

*Zalecana ilość wody: 60–200 l/ha

*Zalecane opryskiwanie: średniokropliste

W niektórych krajach Europy preparat Allstar można także aplikować bezpośrednio na sadzeniaki w sortowni lub podczas sadzenia.

Do zaprawiania bulw przeciwko rizoktoniozie ziemniaka zarejestrowanych jest obecnie kilka substancji aktywnych należących do różnych grup chemicznych oraz 2 związek mikrobiologiczny Nowością wśród zarejestrowanych do ochrony przed rizoktoniozą substancji aktywnych jest fluksapyroksad (tabela) należący do grupy karboksyamidów, który można wykorzystywać do zaprawiania bulw na każdy kierunek użytkowania.

Stosując środki ochrony roślin należy dokładnie zapoznać się z etykietą rejestracyjną wybranego fungicydu i postępować według zaleceń, stosując jednocześnie odzież ochronną i zachowując przepisy BHP.

*wg Vademecum środków ochrony roślin; **wg FRAC 2020