Spożywczy gigant na starcie
Finalizuje się proces budowy Krajowej Grupy Spożywczej. W skład nowego podmiotu wejdą spółki skarbu państwa 'DANKO' Hodowla Roślin sp. z o.o., ELEWARR sp. z o.o., Hodowla Zwierząt i Nasiennictwo Roślin Polanowice sp. z o.o., Kutnowska Hodowla Buraka Cukrowego sp. z o.o., Kombinat Rolny Kietrz sp. z o.o., Małopolska Hodowla Roślin sp. z o.o., Poznańska Hodowla Roślin sp. z o.o., Pomorsko Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. oraz Zakłady Przemysłu Ziemniaczanego w Pile 'ZETPEZET' sp. z oraz Krajowa Spółka Cukrowa. Celem powołania tej grupy jest uniezależnienie polskich producentów od podmiotów zagranicznych i poprawa pozycji konkurencyjnej rolnika w łańcuchu spożywczym.
Szacuje się, że obroty nowego podmiotu będą wynosić 3,5 mld zł rocznie, czyli o około 30% więcej aniżeli dzisiejsze wyniki Krajowej Spółki Cukrowej. Jeśli tę cyfrę zestawimy z wartością polskiego rynku spożywczego, która w 2020 r przekroczyła 300 mld zł to zapowiadany gigant będzie miał nieco ponad 1% udziału w tym rynku. Dla porównania obroty tylko jednej sieci handlowej – Biedronki, za 2020 r. wyniosły 13,46 mld zł a obroty największej spółdzielni mleczarskiej – Mlekovity za 2021 przekroczyły 6 mld złotych.
Dodatkowo ten udział będzie wynikał głównie z obecnej pozycji Krajowej Spółki Cukrowej, która produkuje około 40% cukru w Polsce. W ramach Spółki wytwarzane są również przetwory warzywne i owocowe, cukierki, kasze i mąki. Głównym kanałem dystrybucji jest sklep internetowy. Produkty nie są raczej widoczne w sieciach detalicznych, nie pojawiają się również w reklamach telewizyjnych.
Pozostałe spółki to są głównie spółki rolne zajmujące się produkcją rolniczą i hodowlą roślin oraz zwierząt czyli ich wpływ na rynek spożywczy jest dzisiaj marginalny. Spółka ELEWARR odgrywa niewielką rolę na rynku skupu zbóż, rzepaku i kukurydzy. Udział tej spółki w rynku wynosi 1-2% przy czym lokalnie, tam gdzie są zlokalizowane magazyny tej Spółki jest nieco większy.
Czy zatem, taka skala obrotów i takie zasoby pozwolą na osiągnięcie celu jakim ma być znaczący wpływ na rynek rolny i ceny? Być może nowy podmiot będzie w stanie zmobilizować się i skupić jakąś część owoców miękkich w okresie niskich cen, tak aby te ceny dla rolników podnieść. Ale co się dalej stanie z tymi owocami? Kto je przetworzy i jak sprzeda? Jeśli owoce będą kupione po cenach wyższych od cen rynkowych to produkty, które z nich powstaną nie będą konkurencyjne na rynku i będą zalegały w magazynach Krajowej Grupy Spożywczej.
Z punktu widzenia rolników, wątpliwości może również budzić fakt, że nie przewidziano udziału kapitałowego producentów rolnych w nowym podmiocie. A przecież w taki właśnie sposób zbudowane są niemieckie spółki cukrowe czy duński przemysł mięsny. Rolnicy, poza zapłatą za surowiec, mogą liczyć na powiększanie swojego kapitału w takich firmach i wypłaty dywidendy. To pozwoliło przetrwać duńskim producentom warchlaków okres bardzo niskich cen warchlaków, z którym mieliśmy do czynienia jeszcze kilka tygodni temu.
Oczywiście trzymamy kciuki za powodzenie nowego podmiotu. Bez wątpienia będzie ono zależało od jakości zarządzania w nowej spółce, właściwej strategii rozwoju oraz przemyślanych działań operacyjnych a także pozyskania kapitału na rozwój. Rynek rolny i spożywczy jest bardzo trudny i konkurencyjny. Decydują o nim najsilniejsi gracze, w tym duże sieci detaliczne i globalne firmy przetwórcze. Mamy nadzieję, że Krajowa Grupa Spożywcza, pomimo naszych obaw, stanie się jednym z narzędzi wzmacniania pozycji konkurencyjnej rolników na rynku.