Aktualności
W dniach od 28 sierpnia do 16 września 2011 roku, wojewódzkie inspektoraty Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w: Białymstoku, Bydgoszczy, Gdyni, Katowicach, Kielcach, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Olsztynie, Poznaniu, Szczecinie, Warszawie, Wrocławiu oraz Zielonej Górze, przeprowadziły kontrolę jakości handlowej przypraw, ze szczególnym uwzględnieniem prawidłowości znakowania przypraw na zgodność z obowiązującymi przepisami.
I. CEL KONTROLI
Celem kontroli było sprawdzenie jakości handlowej przypraw, ze szczególnym uwzględnieniem poprawności znakowania przypraw, w tym głównie mieszanek przypraw, na zgodność z obowiązującymi przepisami.
II. ZAKRES KONTROLI
Kontrolę przeprowadzono łącznie w 30 podmiotach (tj. w 38% podmiotów znajdujących się w ewidencji WIJHARS) na terenie 14 województw. Skontrolowano 27 producentów i 1 importera przypraw oraz 2 podmioty konfekcjonujące przyprawy. Kontrola objęła przyprawy jednoskładnikowe, mieszanki przypraw oraz koncentraty przyprawowe (w tym mieszanki do potraw i mieszanki funkcjonalne do mięs). Kontrolą objęto:
- w zakresie oceny organoleptycznej 1- 74 partie przypraw, o łącznej masie 10,6 t, w tym:
- 44 partie przypraw jednoskładnikowych,
- 9 partii mieszanek przypraw,
- 21 partii koncentratów przyprawowych,
- w zakresie parametrów fizykochemicznych - 70 partii przypraw, o łącznej masie 10,5 t, w tym:
- 40 partii przypraw jednoskładnikowych,
- 9 partii mieszanek przypraw,
- 21 partii koncentratów przyprawowych,
- w zakresie prawidłowości znakowania - 113 partii przypraw, o łącznej masie 17,7 t, w tym:
- 68 partii przypraw jednoskładnikowych,
- 18 partii mieszanek przypraw,
- 27 partii koncentratów przyprawowych.
III. WYNIKI KONTROLI
- ocena organoleptyczna
Cechy organoleptyczne zakwestionowano w przypadku 2,7% skontrolowanych partii przypraw. Nieprawidłowości, stwierdzone tylko w przyprawach jednoskładnikowych, dotyczyły wyglądu surowca (niewłaściwa barwa) oraz rodzaju surowca (zadeklarowano wymagania dla korzenia, natomiast gotowy wyrób stanowiły liście).
- parametry fizykochemiczne
Na podstawie analiz laboratoryjnych zakwestionowano parametry fizykochemiczne 4,3% ogółem skontrolowanych partii. Stwierdzone nieprawidłowości, które wystąpiły tylko w przyprawach jednoskładnikowych, dotyczyły przede wszystkim zawyżonej zawartości popiołu ogólnego oraz zaniżonej zawartości olejku w stosunku do deklaracji producenta.
- znakowanie
Zakwestionowano znakowanie 34,5% (39 partii) skontrolowanych partii przypraw, w tym:
- 16 partii przypraw jednoskładnikowych,
- 12 partii mieszanek przypraw,
- 11 partii koncentratów przyprawowych.
Do najczęściej stwierdzanych nieprawidłowości w zakresie ogólnych zasad znakowania artykułów rolno-spożywczych (określonych w ustawie o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, rozporządzeniu MRiRW w sprawie znakowania środków spożywczych oraz ustawie o towarach paczkowanych) zaliczyć należy:
- użycie znaku graficznego sugerującego inny skład surowcowy produktu gotowego, np. użycie grafiki przedstawiającej warzywa i mięso, sugerującego ich obecność w gotowym wyrobie,
- brak informacji o % zawartości składników, których użyto w nazwie środka spożywczego,
- brak informacji o warunkach przechowywania,
- bezpodstawne użycie sformułowania na opakowaniu "Bio Mazowsze",
- zamieszczenie niepełnych informacji odnośnie składu surowcowego, np. nie wymieniono wszystkich składników występujących w gotowym wyrobie,
- błędne oznaczenie daty minimalnej trwałości przypraw, np. data dzienna poprzedzona wyrażeniem "najlepiej spożyć przed końcem" zamiast "najlepiej spożyć przed",
- umieszczanie na opakowaniu przypraw informacji odnośnie stosowania systemu HACCP, co może sugerować, że inni producenci nie wdrożyli tego systemu.
IV. SANKCJE
W związku ze stwierdzonymi w toku kontroli nieprawidłowościami zastosowano następujące sankcje:
- wydano 10 decyzji administracyjnych na podstawie art. 29 ustawy o ijhars, w tym:
- 8 nakazujących poddanie artykułów rolno-spożywczych odpowiednim zabiegom, w tym zabiegom prawidłowego znakowania,
- 2 zakazujące wprowadzania do obrotu artykułów rolno-spożywczych oraz nakazujące poddanie artykułów rolno-spożywczych odpowiednim zabiegom, w tym zabiegom prawidłowego znakowania,
- wszczęto 18 postępowań administracyjnych, w tym:
- 11 dotyczących wydania decyzji administracyjnych nakazujących prawidłowe oznakowanie przypraw,
- 6 dotyczących wydania decyzji administracyjnych nakładających kary pieniężne z tytułu wprowadzenia do obrotu przypraw o niewłaściwej jakości handlowej,
- 1 dotyczące wydania decyzji administracyjnej nakładającej karę pieniężną z tytułu zafałszowania przypraw.
V. PODSUMOWANIE I WNIOSKI
Zaobserwowano znaczną poprawę w zakresie parametrów fizykochemicznych produkowanych przypraw w porównaniu z jakością produktów kontrolowanych w latach poprzednich. Zanotowano spadek zarówno liczby partii jak i masy partii o niewłaściwych parametrach fizykochemicznych - odpowiednio - o 1,7 p.p. i 4 p.p. w odniesieniu do wyników kontroli przeprowadzonej w IV kwartale 2008 roku (wykres 1).
Wykres 1. Zestawienie wyników (% nieprawidłowości w odniesieniu do liczby i masy skontrolowanych partii) kontroli jakości handlowej przypraw przeprowadzonych przez Inspekcję JHARS w latach 2006-2011.
Występowanie nieprawidłowości w zakresie znakowania wyrobów gotowych utrzymuje się na podobnym poziomie co w latach poprzednich. Nastąpił niewielki wzrost liczby partii przypraw niewłaściwie oznakowanych (wzrost o 0,7 p.p.), przy jednoczesnym spadku masy partii niewłaściwie oznakowanych (spadek o 7,9 p.p.) - w porównaniu z wynikami kontroli przeprowadzonej w IV kwartale 2008 roku.
Wzrósł natomiast odsetek partii o niewłaściwych cechach organoleptycznych zarówno w odniesieniu do masy jak i liczby partii przypraw. Zanotowano wzrost na poziomie 1,7 p.p. ilości partii przypraw o niewłaściwych cechach organoleptycznych w odniesieniu do wyników kontroli z 2008 roku.
Nieprawidłowości związane ze znakowaniem wyrobu gotowego mogą wynikać zarówno z nieznajomości przepisów dotyczących znakowania artykułów rolno-spożywczych jak i z celowego działania producentów, którzy świadomie wprowadzają w błąd konsumenta poprzez zamieszczanie na opakowaniu nieprawdziwych informacji.
Wystąpienie powyższych nieprawidłowości w zakresie oceny organoleptycznej jak i parametrów fizykochemicznych może świadczyć o nie przestrzeganiu receptur oraz o błędach popełnionych podczas procesu technologicznego, które miały wpływ na jakość produktu gotowego lub były wynikiem celowego działania producenta (dodawanie do przypraw domieszek w celu zwiększenia masy gotowego wyrobu).
Wykryte przez Inspekcję JHARS nieprawidłowości w zakresie parametrów fizykochemicznych w przyprawach, świadczą o tym iż nie wszyscy kontrolowani producenci dokładają należytej staranności, aby uzyskać produkt o pożądanej i oczekiwanej przez konsumenta jakości i nie monitorują na bieżąco jakości wyprodukowanych wyrobów.
W celu ochrony interesów konsumentów, jak również producentów działających zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji, Inspekcja JHARS będzie kontynuować kontrolę tej branży.
Źródło: ijhar-s.gov.pl