Delfin WG – biologia, która niszczy szkodniki warzyw kapustnych

W Polsce warzywa kapustne są uprawiane na największej powierzchni spośród krajowych upraw warzyw. Są przeznaczane do bezpośredniego spożycia, do kiszenia oraz na mrożonki. W okresie wegetacyjnym występuje na nich wiele szkodników, wśród których gąsienice motyli: bielinka kapustnika, bielinka rzepnika, piętnówki kapustnicy, błyszczki jarzynówki i tantnisia krzyżowiaczka, mogą wyrządzić znaczne straty. Znajomość biologii, morfologii i szkodliwości ułatwia zwalczanie tych szkodników. Poniżej informacje pomocne do rozpoznania wroga.

*Bielinek kapustnik (Pieris brassicae)

Motyl jest duży (rozpiętość skrzydeł 5–6 cm). Skrzydła mlecznobiałe, z żółtawym odcieniem i brunatnymi lub czarnymi plamami. Jaja są żółtopomarańczowe, wydłużone i żebrowane. Gąsienice początkowo jasnozielone, z dużą czarną głową. W miarę rozwoju stają się niebieskozielone, z czarnymi i żółtymi paskami. Dorosła gąsienica ma długość około 4,5 cm.

Motyle pokolenia letniego pojawiają się w drugiej dekadzie lipca. To pokolenie jest liczniejsze od pokolenia wiosennego. Samice składają złoża (liczących od kilkudziesięciu do ponad stu sztuk) jaj na spodniej stronie liści. Gąsienice po wylęgnięciu żerują gromadnie, później rozchodzą się po całej roślinie, powodując gołożery.

*Bielinek rzepnik (Pieris rapae)

Motyl jest biały i nieco mniejszy od bielinka kapustnika (rozpiętość skrzydeł około 4 cm). Na skrzydłach ma czarne plamki. Jaja żółte. Gąsienica jest aksamitna, matowa, zielona, z żółtymi paskami wzdłuż grzbietu i boków. Letnie pokolenie pojawia się w lipcu i jest aktywne do sierpnia. Samice składają jaja pojedynczo, czasem dwa lub trzy obok siebie.

Gąsienice żerują pojedynczo wygryzając w liściach dziury między nerwami liści. Starsze gąsienice wgryzają się do luźnych główek kapusty oraz róż kalafiora i brokułu, gdzie żerują, zanieczyszczając je odchodami.

Piętnówka kapustnica (Mamestra brassicae)

Motyl jest duży (rozpiętość skrzydeł 4,5 cm), ciemnobrunatny, na końcu przedniej pary skrzydeł widoczny rysunek w kształcie litery W. Jaja początkowo białe później sinawoszare. Gąsienice są grube, dorastają do 4 cm, o zmiennym zabarwieniu – młode gąsienice są jasnozielone, starsze brunatne. Drugie pokolenie pojawia się w sierpniu. Samice składają jaja w złożach na spodzie liści.  Gąsienice po wylęgnięciu żerują na spodzie liści, zeskrobując miękisz. Starsze gąsienice żerują ukryte wewnątrz roślin, pozostawiając nienaruszone nerwy i brzegi liści.

Tantniś krzyżowiaczek (Plutella maculipennis)

Motyl jest mały (rozpiętość skrzydeł 16–17 mm). Przednia para jest wąska, szarobrązowa, druga para szara z długą frędzlą. Jaja żółtawe, owalne lekko spłaszczone. Gąsienice dorastają do 10 mm, zielone, słabo owłosione, z czarną głową. Zaniepokojone zwisają z liścia na nitce przędzy.

Rozwój tantnisia trwa około miesiąca. Liczba pokoleń, których może być kilka, zależy od temperatury powietrza (sprzyja pogoda sucha i słoneczna). Gąsienice żerują na spodniej stronie liści, zgryzając miękisz, ale nie naruszając górnej skórki. Skutkiem są liczne, drobne „okienka”. W tym okresie skórka pęka i tworzą się dziurki. W młodych roślinach agrofag uszkadza liście sercowe, wskutek czego kapusta nie wiąże główek, a kalafiory i brokuły róż. W kalafiorach i brokułach mogą wygryzać kwiatostany. Uszkadzają także łuszczyny na plantacjach nasiennych.

Błyszczka jarzynówka (Plusia gamma)

Duży motyl nocny (rozpiętość skrzydeł około 4 cm). Przednia para jest koloru ciemnobrunatnego, ze złocistą plamką w kształcie greckiej litery gamma. Tylna jest szarożółta z brunatną strzępiną. Gąsienice są zielone lub zielonożółte, dorastają do 3 cm. Przednia część ciała jest zwężona. Występuje 2–3 pokoleń. Samice składają jaja na różnych gatunkach roślin, uprawnych i dziko rosnących.

Gąsienice dziurawią liście i powodują gołożery, zanieczyszczają rośliny odchodami. Zwykle żerują na obrzeżach pól, co znacznie ułatwia ich zwalczanie.

Delfin WG i gąsienice przerywają żerowanie

Wszystkie wymienione gatunki gąsienic zwalcza się tymi samymi metodami. W ramach integrowanej ochrony roślin zabiegi zwalczania należy prowadzić w oparciu o monitoring nalotu szkodnika. Dla piętnówki kapustnicy można zastosować pułapkę feromonową, w przypadku pozostałych gatunków należy obserwować czy fruwają motyle, czy są już złożone jaja i czy wylęgły się gąsienice. Zabieg opryskiwania należy przeprowadzić w okresie wylęgania się gąsienic. Opóźnienie zabiegu może przyczynić się do wgryzienia się gąsienic do główek lub róż, a wtedy są praktycznie „niedostępne” dla środków.

Jeśli szkodniki wystąpią poniżej progu szkodliwości nie ma potrzeby ich zwalczania. Warto pamiętać, że progiem dla bielinka kapustnika są 3–4 złóż jaj lub 10 gąsienic na 10 kolejnych roślinach; dla bielinka rzepnika – 1–3 gąsienic na 10 kolejnych roślinach; dla piętnówki kapustnicy – odłowienie pierwszych samców przy pomocy pułapki feromonowej lub 4–5 gąsienic na 50 kolejnych roślinach; dla tantnisia krzyżowiaczka – 5–10 gąsienic na 50 kolejnych roślinach, a dla błyszczki jarzynówki – 4–5 gąsienic na 50 kolejnych roślinach.

Po stwierdzeniu przekroczenia progu szkodliwości należy wykonać zabieg ochrony. Ciekawym preparatem zarejestrowanym do zwalczania wszystkich wcześniej wymienionych szkodników jest biologiczny preparat Delfin WG. Środek jest preparatem mikrobiologicznym na bazie zarodników i kryształów Bacillus thuringiensis ssp. kurstaki. Kilka godzin po spożyciu środka gąsienice przerywają żerowanie, a następnie po paru dniach obumierają. Warto mieć na uwadze fakt, że młode gąsienice są znacznie bardziej wrażliwe niż starsze. Kapustę głowiastą białą, kapustę głowiastą czerwoną, kapustę pekińską, kapustę włoską, kapustę brukselską, jarmuż, brokuł, kalafior w uprawie w gruncie zalecana się opryskiwać 0,75 kg Delfin WG/ha. Środek np. na plantacjach kapust rekomenduje się stosować po zaobserwowaniu pierwszych gąsienic lub pierwszych objawów żerowania, od fazy rozwiniętego 2. liścia do fazy główki o typowej wielkości i kształcie, ciasno zamkniętej (BBCH 12-49). Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym, to 3. Odstęp między zabiegami powinny wynosić co najmniej 7 dni a ilość użytej ilość wody od 200 do 800 l/ha ( w zależności od wielkości roślin). Bardzo dobre efekty zabiegu pozwala uzyskać dodatek adiuwantu do cieczy roboczej, np. Prolongera. Preparat wiąże substancje aktywne lub składniki nawozów na powierzchni roślin; zapewnia ich systematyczne uwalnianie do tkanek rośliny, poprawiając ich wykorzystanie, a także ogranicza fitotoksyczność pestycydów; intensyfikuje wykorzystanie nawozów dolistnych; zwiększa dokładność pokrycia blaszki liściowej, poprawiając skuteczność zabiegów oraz zmniejsza szybkość parowania kropli oprysku.

Delfin WG jest kompatybilny z większością obecnie używanych produktów, z wyjątkiem tych o charakterze zasadowym. Roztwór środka powinien mieć pH od 6 do 8. Preparatu nie należy mieszać z produktami, które mogłyby zmienić żywotność zarodników.

Delfin WG zyskuje na popularności ponieważ poza wysoką skutecznością wobec wielu szkodników pozwala na produkcję wysokiej jakości warzyw bez pozostałości środków ochrony roślin. Okres od ostatniego zastosowania środka do dnia zbioru rośliny uprawnej (okres karencji) wynosi dla warzyw kapustnych tylko 1 dzień.