Funduszu Ochrony Rolnictwa - jak będzie działał?

Zgodnie z treścią uzasadnienia do projektu ustawy zasadniczym celem tego aktu jest stworzenie możliwości prawnych gwarantujących producentom rolnym rekompensatę z tytułu utraty przychodów z prowadzonej przez nich działalności rolniczej w przypadku upadłości nabywców produktów rolnych. Ustawa wprowadza także zmiany w: ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz w ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.

W drodze ustawy tworzy się Fundusz Ochrony Rolnictwa. Fundusz będzie stanowić wyodrębniony rachunek bankowy, którym ma dysponować Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR). Środki finansowe Funduszu nie będą środkami publicznymi w rozumieniu ustawy o finansach publicznych.  Koszty związane z realizacją przez KOWR zadań związanych z obsługą Funduszu będą pokrywane ze środków Funduszu w ryczałtowej wysokości 2,5% sumy wpłat na Fundusz w danym roku. Dochodami Funduszu będą: wpłaty na Fundusz dokonywane przez podmioty skupujące, odsetki od środków lokowanych w formie depozytu Ministra Finansów oraz środki finansowe odzyskane przez KOWR w wyniku prowadzonych postępowań upadłościowych od podmiotów skupujących, które stały się niewypłacalne, na rzecz Funduszu z tytułu roszczeń po wypłacie producentom rolnym rekompensat.

Ze środków finansowych Funduszu będą przyznawane i wypłacane rekompensaty producentom rolnym, którzy nie otrzymali zapłaty za produkty rolne zbyte podmiotowi skupującemu, który stał się niewypłacalny. Wysokość rekompensaty będzie ustalana jako iloczyn procentowej stawki i kwoty wierzytelności netto za zbyte produkty rolne, za które producent rolny nie otrzymał zapłaty od podmiotu skupującego, który stał się niewypłacalny. Stawka rekompensaty będzie określana corocznie, w terminie do 31 maja, w drodze rozporządzenia Ministra Finansów. Rekompensata będzie przyznawana na wniosek producenta rolnego, w drodze decyzji administracyjnej, przez dyrektora oddziału terenowego Krajowego Ośrodka właściwego ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę tego producenta rolnego, w terminie do dnia 30 czerwca danego roku.

Do wpłat na Fundusz będą obowiązane podmioty skupujące, będące podatnikami podatku od towarów i usług. Wpłaty będą naliczane w wysokości 0,125% wartości produktów rolnych bez podatku od towarów i usług określonych w załączniku I do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, nabytych od producentów rolnych w rozumieniu ustawy o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności. Wartość produktów rolnych bez podatku od towarów i usług nabytych od producenta rolnego będzie ustalana na podstawie faktur VAT i faktur VAT RR uwzględnianych w deklaracjach podatkowych.

Zmiany w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji mają charakter dostosowawczy. Zmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych polegają na rozszerzeniu katalogu zwolnień od podatku o kwoty rekompensat wypłaconych na podstawie przedłożonej ustawy, z wyjątkiem kwot wypłaconych w związku z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali progresywnej lub podatkiem liniowym. Analogiczny charakter mają zmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych. Zwolnieniu podatkowemu będą podlegać kwoty rekompensat wypłaconych na podstawie ustawy, z wyjątkiem kwot wypłaconych w związku z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej.

Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2023 r.