Mączniak rzekomy dyniowatych maltretuje ogórki

Producenci ogórków nie mają łatwo w tym sezonie. Mączniak, za sprawa sprzyjających do jego rozwoju warunków pogodowych, rozwija się jak szalony. Przypomnę, że najczęściej do infekcji mączniakiem rzekomym dochodzi w warunkach wysokiej wilgotności powietrza - powyżej 95% oraz temperatury w zakresie 15-20 stopni Celsjusza

Polska według danych statystycznych jest jednym z czołowych producentów ogórka gruntowego w Unii Europejskiej. Produkcja tego warzywa w 2015 roku znacznie spadła ze względu na suszę, jednak we wcześniejszych latach pomimo zmniejszenia powierzchni upraw zbiory znacznie wzrosły. Aby uzyskać wysokie oraz dobrej jakości plony należy odpowiednio prowadzić ochronę fungicydową. Jedną z najgroźniejszych chorób jest mączniak rzekomy dyniowatych, który nieodpowiednio zwalczany może doprowadzić do znacznej obniżki plonu, a w sprzyjających warunkach do całkowitego zniszczenia plantacji.

Ogórki handlowe wysokiej jakości można uzyskać prawidłowo chroniąc plantacje przed chorobami

Mączniak rzekomy dyniowatych wywoływany jest przez organizm grzybopodobny Pseudoperonospora cubensis. Najczęściej do infekcji mączniakiem rzekomym dochodzi w warunkach wysokiej wilgotności powietrza powyżej 95% oraz temperatury w zakresie 15-20 stopni Celsjusza. Rośliny najbardziej narażone na infekcje są w okresie występowania chłodnych i wilgotnych nocy oraz słonecznych dni z temperaturą oscylującą w granicach 20-25 stopni Celsjusza. Zarodniki patogenu przenoszone są z wiatrem na bardzo duże odległości. Pierwsze infekcje można zaobserwować już pod koniec czerwca, a ich największe nasilenie przypada na połowę lipca do początku sierpnia.

Mączniak rzekomy dyniowatych na liściach ogórka

Odpowiednia diagnoza choroby jest niezmiernie istotnym czynnikiem w przypadku walki z mączniakiem rzekomym, gdyż odpowiednio postawiona jest kluczem do sukcesu przy wyborze odpowiedniego preparatu. W początkowej fazie patogen najczęściej atakuje starsze liście, na których pojawiają się charakterystyczne kanciaste, oliwkowo-zielone plamy, które są ograniczone jedynie nerwami liścia. Przy postępującej infekcji plamy stają się bardziej żółte, a z czasem przechodzą w nekrozy. Na dolnej stronie liścia pojawia się szaro-fioletowy nalot zarodników konidialnych. Na trzonkach rozwijają się kolejne zarodniki, które wraz z wiatrem lub wodą rozprzestrzeniają się na kolejne rośliny. Porażone liście stopniowo usychają i opadają. W warunkach polowych objawy choroby nie zawsze są "podręcznikowe", dlatego obserwacje najlepiej prowadzić we wczesnych godzinach porannych, kiedy nalot na spodniej stronie liści jest najbardziej widoczny. Patogen nie poraża wytworzonych owoców jednak na skutek utraty liści przez rośliny oraz ich osłabienie plon znacznie spada oraz traci wartość handlową.

Lustracja plantacji i prawidłowa diagnoza to ważne elementy w profesjonalnej produkcji ogórka

Do zwalczania mączniaka rzekomego oprócz dostępnych środków fungicydowych należy stosować niechemiczne metody ochrony. Nie powinno się uprawiać warzyw dyniowatych po sobie lub w miejscach, gdzie już wcześniej stwierdzono obecność choroby. Ważną kwestią jest również wybór odpowiedniej odmiany. Firmy nasienne coraz częściej wychodzą producentom naprzeciw oferując odmiany wykazujące tolerancję w stosunku do mączniaka rzekomego. Warto również stosować metody agrotechniczne do których należy zmniejszenie zagęszczenia roślin na plantacji. W czasie gdy istnieje największe ryzyko porażenia patogenem należy również zrezygnować z deszczowania oraz irygacji roślin, gdyż stałe zwilżenie liści stwarza idealne warunki do rozwoju choroby.

Mączniak rzekomy dyniowatych- objawy na spodniej spodniej stronie liścia

Chemiczna ochrona jest bardzo ważnym aspektem i nie wolno jej zaniedbać ani pominąć, gdyż presja ze strony mączniaka rzekomego z roku na rok przybiera na sile. Na co należy zwrócić szczególną uwagę przy wyborze preparatów fungicydowych? Aby ochrona była prawidłowa i przynosiła dobre rezultaty należy stosować preparaty o odmiennych mechanizmach działania. Do wyboru mamy preparaty kontaktowe, wgłębne oraz systemiczne. Preparaty kontaktowe są użyteczne jeszcze przed wystąpieniem pierwszych objawów chorobowych, ponieważ tworzą warstwę ochronną na powierzchni liści, w konsekwencji, czego uniemożliwiają wniknięcie zarodników do tkanki liści. Kolejną grupą są preparaty wgłębne, które z powodzeniem można zastosować po zauważeniu pierwszych objawów chorobowych, gdyż zablokują one infekcję w wierzchniej warstwie liści. Gdy porażenie liści rozległe należy sięgnąć po substancje działające systemicznie, które są transportowane w obrębie całych roślin lub ich części i zapewniają ochronę pozostałym zdrowym organom.

Zabiegi fungicydowe należy wykonywać regularnie, co 7-10 dni, z uwzględnieniem warunków pogodowych. Mniejszy odstęp czasu zachowujemy, gdy presja ze strony patogenu jest duża, natomiast większy, gdy sytuacja na plantacji jest stabilna, a pogoda nie stwarza odpowiednich warunków do zapoczątkowania infekcji. Stosując ochronę chemiczna należy zwrócić uwagę na okres karencji wykorzystywanego środka chemicznego. Karencja to czas, który musi upłynąć od ostatniego zabiegu z zastosowaniem środka ochrony roślin do momentu bezpiecznego zbioru roślin przeznaczonych do spożycia.

Na wielkoobszarowych plantacjach zapobiegawczo przeciwko mączniakowi rzekomemu stosuje się fungicydy kontaktowe, a interwencyjnie preparaty działające wgłębnie i systemicznie

Tab. 1 Przykładowy wykaz preparatów do stosowania w uprawie ogórka gruntowego przeciwko mączniakowi rzekomemu dyniowatych